Yunus Emre'nin Şiirlerinden Bir Güldeste
Yunus Emre'nin Şiirlerinden Bir Güldeste.....
1.
Bir şaha kul olmak gerek hergiz mazul olmaz ola
Bir eşik yastanmak gerek kimse elden almaz ola
- Bir kuş olup uçmak gerek bir kenara geçmek gerek
- Bir şerbetten içmek gerek içenler ayılmaz ola
- Çevik behri olmak gerek bir denize dalmak gerek
Bir gevher çıkarmak gerek hiç sarraflar bilmez ola
- Bir bahçeye girmek gerek hoş teferrüç kılmak gerek
- Bir gülü yaylamak gerek hergiz ol gül solmaz ola
- Kişi âşık olmak gerek maşukayı bulmak gerek
Işk oduna yanmak gerek ayruk oda yanmaz ola
- Yunus imdi var tek otur yüzünü hazrete götür
- Özün gibi bir er getir hiç cihana gelmez ola
- Sözcükler:
Hergiz: asla,
Mazul: azledilmiş,
Teferrüc: açılma,ferahlama,
Işk: aşk, sevgi
2.
Doldur kadehi sungıl bize ışk şarabından ey saki
Ol badyadan gerek bize ondan içe şeyh ü fakı
- Sohbetimiz ilahidir sücümüz Kevser abıdır
- Şahımız şahlar şahıdır çalgımız dost firakıdır
- Her demde sohbet ola müftü müderris mat ola
Bir ilahi devlet ola ondan içen oldu baki
- Hırkayıla tac yol vermez fereciyle alim olmaz
- Din diyanet olmayınca neylersin bunca varakı
- Okudun yedi mushafı taat gösterir ol safı
Çünkü amel eylemedin gerekse var yüzyıl oku
- Bin kez vardınısa yüz yıl taat kıldınısa
- Bir kez gönül sıdınısa gerekse var yüzyıl yol doku
- Sorun bana aklı olan gönül mü yiğ Kabe mi yiğ
Ben aydırım gönül yiğdir gönüldedir Hak durakı
- Komşuyula gönülleri ısmarladı Hak Resul'e
- Mirac gecesi dost ile bu keleci oldu dakı
- Yunus sana farizadir tutgıl miskinlik eteğin
Diler isen pak olasan gönüllerde olgıl baki
Sözcükler:
Fakı(h): Din hukukçusu,
Sücu: içecek, şarap,
Ferece: önü açık yenli giysi,
Sıdınmak:kırmak,
Aydırmak: demek, söylemek,
Keleci: söz, sohbet,
Fariza: farz olan şey, ödev
3.
Işk imamdır bize gönül cemaat
Dost yüzün kıbledir daimdir salat
- Dost yüzün görünce şirk yağmalandı
- Anınçün kapıda kaldı şeriat
- Can secdeye vardı dost mihrabında
Yüz kere uruban eder münacat
- Derildi beşimiz bir vakte geldi
- Beş bölük oluban kim kıla taat
- Münacat gibi vakt olmaz arada
Ne güzindir bize dost ile halvet
- Kimse dinine biz hilaf demeziz
- Din tamam olıcak doğar muhuhabbet
- Yarenler der bize şartı bırakman
Şart o kişiyedir eder hıyanet
- Bela kavlin dedik evelki demde
- Henüz bir demdir ol vakt ü bu saat
- Erenler nefesidir devletimiz
Anınla fitneden olduk selamet
- Doğruluk bekleyen dost kapısında
- Gümansız ol bulur ilahi devlet
- Yunus öyle esirdir ol kapıda
Diler ki olmaya ebedi azat
Sözcükler:
Taat: ibadet, tapınmalar,
Münacat: Tanrıya sessizce dua, yakarı,
Güzin: seçkin, seçilmiş
Azat: serbest, özgür
4.
Bir sualim var sana ey dervişler ecesi
Meşayih ne buyurur yol haberi nicesi
- Vergil suale cevap tutalım olsun sevap
- Şule kime gösterir ışk evinin bacası
- Evel kapı şeriat emri nehyi bildirir
Yuya günahlarını her bir Kur'an hecesi
- İkincisi tarıkat kulluğa bel bağlaya
- Yolu doğru varanı yarlığaya hocası
- Üçüncüsü marifet can gönül gözü açar
Bu ma'ni sarayının Arş'a değin yücesi
- Dördüncüsü hakikat ere eksik bakmaya
- Bayram ola gündüzü Kadir ola gecesi
- Bu şeriat güç olur tarıkat yokuş olur
Marifet sarplıkdurur hakikattır yücesi
- Derviş'in dört yanında dört ulu kapı gerek
- Nereye bakar ise gündüz ola gecesi
- Ana eren dervişe iki cihan keşfolur
Onun sıfatın öğer ol Haceler Hacesi
- Dört hal içinde derviş gerek siyaset çeke
- Menzile ermez kalır yol eri yuvacası
- Kırk kişi bir ağacı dağdan güçle indire
Ya bunca mürid muhib Sırat niçe geçesi
- Küfrün atarken sakın imanın vurmayasın
- Yoksa sırsın güveci sebil olur güveci
- Dört kapıdır kırk makam yüzaltmış menzili var
An'erene açılır vilayet derecesi
- Âşık Yunus bu sözü muhal diye söylemez
- Ma'ni yüzün gösterir bu şairler kocası
- Sözcükler:
Meşayih: şeyhler,
Şu'le: yalım, parlaklık,
Nehy: yasak, yasak etme,
Ma'ni: mana, anlam,
Niçe: nasıl,
Sırsın:sarsarsın,
Vilayet: velilik makamı
5.
Din ü millet sorarısan âşıklara din ne hacet
Âşık kişi harab olur âşık bilmez din diyanet
- Âşıkların gönül gözü maşuk dapa gitmiş olur
- Ayrık surette en kalur kim kılısar zühd ü taat
- Taat kılan Uçmak için din tutmayan Tamu için
Ol ikiden fariğ olur neye benzer bu işaret
- Herkim dostu sever ise dosta doğru gitmek gerek
- İşi gücü dost olıcak cümle işten olur azat
- Anın için maşukanın haberini kim getirir
Cebrail ü melek sığmaz şöyle olundu işaret
- Soru-hısap olmayısar dünya ahıret koyana
- Münker ü Nekir ne sorar terk olucak cümle murat
- Havf u reca gelmez anda varlık-yokluk bırağana
İlm ü amel sığmaz anda ne terazi var ne Sırat
- Ol kıyamet bazarında her bir kula baş kayusu
- Yunus sen âşıklarıla hiç görmeyesin kıyamet
- Sözcükler:
Dapa: yönelip, yön alarak,
Zühd: zahidlik, aşırı dindarlık,
Uçmak: cennet,
Tamu: cehennem,
Fariğ olmak: feragat etmek, vazgeçmek,
Münker ve Nekir: Ahiretteki sorgu melekleri,
Kayu: korku, gam ve keder,
İlm ü amel: bilim ve iş
6.
La şerik'ten okursun yine şerik katarsın
Bir'e iki demeyi kimden fetva tutarsın
- Din ü iman bünyadı doğrulukla gerçeklik
- Ol tamam olmayıcak neyile din çatarsın
- Çün Kur'an gökten indi onu Allah buyurdu
Andan haber versene ha(n)'kitaptan ötersin
- Okursun tasnif kitap çekersin bunca azap
- Havf u reca sende yok öyle ki bir Tatar'sın
- İlm okumaktan gerek kişi kendin bilmektir
Pes kendini bilmezsen bir hayvandan betersin
- İlm okumak hasılı ibret almaktır ancak
- Çün ibrette değilsin görmeden taş atarsın
- Dört kitabin ma'nisin Mustafa cemeyledi
Anı unuttun benzer şerh ile söz atarsın
- Kılarsın riya namaz yazığın çok hayrın az
- Dinle neye varır söz cehennemde yatarsın
- Halka fetvı verirsin ye sen niçin tutmazsın
İlmin var amelin yok günahlara batarsın
- Sen fakıyhsın biz fakıyr sana tanımız yoktur
- İhlas ile gelirsen bizden nesne utarsın
- Bu düzülen tertibi ayrıksadı derisen
Başaramazsin hoca endişeden yitersin
- Yunus miskin bu sözü ışk aleminden söyler
- Deme bilmeden ona kendözünden katarsın
- Sözcükler:
La-şerik: eşi ve ortağı olmayan,
Bünyad: temel,esas, öz,
İhlas: doğru ve temiz sevgi, bağlılık
7.
Acep şu yerde varm'ola şöyle garip bencileyin
Bağrı başlı gözü yaşlı şöyle garip bencileyin
- Gezerim Rum'ıla Şam'ıYukarı İller'i kamu
- Çok istedim bulamadım şöyle garip bencileyin
- Kimseler garip olmasın hasret oduna yanmasın
Hocam kimseler olmasın şöyle garip bencileyin
- Söyler dilim ağlar gözüm gariplere göynür özüm
- Meğer ki gökte yıldızım şöyle garip benceleyin
- Niçe bu der ile yanam ecel ere birgün ölem
Meğer ki sinimde bulam şöyle garip bencileyin
- Bir garip ölmüş diyeler üç günden sonra duyalar
- Soğuk su ile yuyalar şöyle garip bencileyin
- Hey Emre'm Yunus biçare bulunmaz derdime çare
Var imdi gez şardan şara şöyle garip bencileyin
Sözcükler:
Yukarı İller: Azerbaycan ve İran ülkeleri,
Şar: şehir, çarşı-pazar
8.
Canlar canını buldum bu canım yağma olsun
Assı ziyandan geçtim dükkanım yağma olsun
- Ben benliğimden geçtim gözüm hicabın açtım
- Dost vaslına eriştim gümanım yağma olsun
- Benden benliğim gitti hep mülkümü dost tuttu
Alan veren dost oldu lisanım yağma olsun
- Taalluktan üzüştüm ol dosttan yana uçtum
- Işk divanına düştüm divanım yağma olsun
- İkilikten usandım birlik hanına kandım
Derdi şarabın içtim dermanım yağma olsun
- Varlık çün sefer kıldı dost andan bize geldi
- Viran gönlüm nur doldu cihanım yağma olsun
- Geçtim bitmez sağınçtan usandım yaz u kıştan
Bostanlar başın buldum bostanım yağma olsun
- Yunus ne hoş demişsin bal u şeker yemişsin
- Ballar balını buldum kovanım yağma olsun
- Sözcükler:
Taalluk: ilgi, bağlanmak,
Sağınç: Kazanç, kar
9.
Teferrüç eyleyivardım sabahın sinleri gördüm
Karılmış kara toprağa şu nazik tenleri gördüm
- Kimi gamda kimi şadman yatarlar sininde pinhan
- Boşanmış damar akmış kan batmış kefenleri gördüm
- Yıkılmış sinleri dolmuş hep evleri harab olmuş
Kamu endişeden kalmış ne düşvar halleri gördüm
- Yaylalar yaylamaz olmuş kışlalar kışlamaz olmuş
- Bar tutmuş söylemez olmuş ağızda dilleri gördüm
- Kimisi zevk u işrette kimi sözü beşarette
Kimi bela vü mihnette dün olmuş günleri gördüm
- Soğulmuş o kara gözler belirsiz olmuş ay yüzler
- Kara toprağın altında gülderer elleri gördüm
- Kimisi boynunu eğmiş tenini toprağa salmış
Anasına küsüp gitmiş boynun buranları gördüm
- Kimi zarı kılıp ağlar zebanile canın dağlar
- Tutuşmuş sinleri oda çıkan tütünleri gördüm
- Yunus bunu kande gördü gelip bize haber verdi
Aklım vardı dilim şaştı netekim bunları gördüm
Sözcükler:
Sin: mezar, kabir,
Şadman: sevinçli,
Düşvar: güç
Pinhan: gizli,
İşret: zevk sefa,
Beşaret: insanlık,
Zebani: cehennemdeki kötülük melekleri
10.
Netekim ben beni bildim yakın bil ki Hakkı buldum
Korkum onu buluncaydı şimdi korkudan kurtuldum
- Ben kimseden korkımazam ya bir zerre kayırmazam
- Ben şimdi kimden korkayım korktuğum ile bir oldum
- Azrail gelmez yanıma sorucu gelmez sinime
Bunlar bana ne sorar onu sorduran ben oldum
- Ya ben onca kaçan olam anın buyruğun buyuram
- O geldi gönlüme doldu ben ona bir dükkan olam
- Dükkan ıssı dükkanından hali değildir evinden
Ol bu araya gelelden halka bir ulu kan oldum
- Canlılar bizden el alır cansızlar eri ne bilir
- Hem verirler hem alırlar ben bir ulu divan oldum
- Yunus'a Hak açtı kapı Yunas Hakk'a kılar tapı
Benim işim devlet baki ben kul iken sultan oldum
Sözcükler:
Kan: maden, maden ocağı
11.
Din ü millet kodurdu ol benim canım alan
Anı duyan kişiye ne gönül kalır ne can
- Duymayanlar halimi dinin kodu der bana
- Neyile din beslesin cansız gönülsüz kalan
- Suretimde varlığım gönül ile canıdı
Cümlesin yağmaladı bana ışk bağışlayan
- Işkın serhengi beni komadı hiç nesneye
- Ne İslamda ne dinde anılmaz küfr ü iman
- Şart u farz olmaz anda canı ışka kalandı
Cevapsız dil söylenir nice bilsin bu lisan
- Elden iş bıraktırdı niceliksiz baktırdı
- Dostluk ticaretinde unuttuk assı ziyan
- Beni benlikten kodu varlık defterin yudu
Havf u reca göstermez hayr u şer elden koyan
- Sorman Yunus'dan haber dost kandasa andadır
- Yüz bin gevherden farığ aşk denizine dalan
- Sözcükler:
Serheng: Çavuş,
Kandasa: neredeyse
12.
Bu gün sohbet bizim oldu bize bizim diyen gelsin
Bu ışk zehrin seve seve içibeni yutan gelsin
- Kanaat hırkası içre selamet başımı çektim
- Melamet gömleğin biçtim arif olup giyen gelsin
- Bu ışk meydanı içinde çağırdım bir avaz ettim
Müezzinlik bizim oldu imam oldum uyan gelsin
- Bu ummanda delim dürlü güher vardır elim ermez
- Akar rahmet suyu çağlar gönül kirin yuyan gelsin
- A dostlar işidin sözüm dün etmişim bu gündüzüm
Yavı kılmışam kendözüm bu hak yola giren gelsin
- Yunus miskin anı görmüş eline bir divan almış
- Alimler okuyamamış bu ma'niden duyan gelsin
- Sözcükler:
Melamet: kınama, azarlama,
Ayıplama; şeriat kurallarına uymama, boşlama,
Yavı Kılmak: yitirmek, kaybetmek
13.
Evvel benim ahır benim canlara can olan benim
Azıp yolda kalmışlara hazır meded eren benim
- Bir karara tuttum karar benim sırrıma kim erer
- Gözsüz beni nerde görer gönüllere giren benim
- Kün deminde nazar eden bir nazarda dünya düzen
Kudretinden han döşeyip ışka bünyad uran benim
- Düz döşedim bu yerleri baskı kadum bu dağları
- Sayvan gerdim bu gökleri yeri sonra düren benim
- Dahı acep âşıklara inkar ü din iman oldum
Halkın dahı gönlündeki küfr ü İslam güman oldum
- Halk içinde dirlik düzen dört kitabı doğru yazan
- Ak üstüne kara düzen ol yazdığı Kur'an benim
- Dost ile birliğe yeten buyruğu neyise tutan
Mülk bezeyip dünya düzen o bahçevan hemen benim
- Ben bu yere buyurucak yeryüzüne gün urucak
- Ulu deniz mevc urucak Hace dahi hemen benim
- Diller damaklar şaşıran ışk kazanını taşıran
Hamza'yı dağdan aşıran o ağulu yılan benim
- Yunus değil bunu diyen kendiliğidir söyleyen
- Mutlak kafir inanmayan evvel ahır hemen benim
- Sözcükler:
Bünyad urmak: temel kurmak,
Sayvan: çardak, gölgelik,
Mevc urmak: dalgalanmak, denizde dalga yapmak
Hace: hoca, ulu, bilgin, sahib
14.
Muhammed ile bile miraca ağan benim
Ashab-ı Suffeyile yalıncak kalan benim
- Sabr ile kanaatı verididim bunlara
- Kırk kişi bir gömlekten başın çıkaran benim
- O kırkından birine neşteri çaldımıdı
Kırkından kan akıtıp ibret gösteren benim
- Adem peygamber ile Havva yaratılmadan
- Uçmak'dan sürülüben o müflis olan benim
- Musa peygamber ile binbir kelime kıldım
İsa peygamber ile göklerde kalan benim
- Ömer i Hattab ile çok adl u dad işledim
- Oğluyla fısk içinde anda basılan benim
- İbrahim Edhem baktı tac u tahtı bıraktı
Hak yoluna uyaktı o sırrı duyan benim
- Abdürrezzak o derviş yoldaş edindi beni
- Hallacı Mansur ile dâra asılan benim
- Adımı Yunus taktım sırrım aleme çaktım
Bundan ileri dahı dilde söylenen benim
Sözcükler:
Müflis: iflas etmiş, tükenmiş,
Yalıncak: çırıl çıplak,
Ashab-ı Suffe: Kırklar,
Adl u dad: adalet ve vergi,
İbrahim Edhem: Belh sultanı ve tacını tahtını terkeden büyük İranlı mutasavvıf. ölm. 776-7,
Abdürrezzak: Şeyh-i Sanan adıyla tanınan, türbesi Tiflis çevresinde bir mutasavvıf şeyhi
15.
Çün bende buldum ben Hakkı şekk ü güman nemdir benim
O dost yüzün görmezisem bu gözlerim nemdir benim
- Gelsin münacat eyleyen doksan bin hacet söyleyen
- Taşra ibadet eyleyen görün o dost nemdir benim
- Musa olup Tur'a çıkam nur oluban gözden bakam
Söz oluban dilden çakam sur u negam nemdir benim
- Musa varır Tur'a çıkar orya varır nura bakar
- Dosttan gayri zerre kadar bu gözlerim görmez benim
- Uş beni ben cemeyledim o dosta imen eyledim
Birliğine kıldım kaamet riya taat nemdir benim
- O dost bana ümmi demiş hem adımı ümmi komuş
- Dilim şeker gövdem kamış bu söyleyen nemdir benim
- Ümmi benim Yunus benim dokkuz atam dörttür anam
Işk oduna düşüp yanam suk u pazak nemdir benim
Sözcükler:
Hacet: istek, dilek,
Sur u negam: Sur borusu ve nağmeleri,
Kaamet kılmak: ayakta ezan okumak,
Riya taat: Gösteriş ibadeti,
Dokuz ana dört baba: Dokuz kat gök ana; toprak, hava, su ve ateş, yani dört varlık cevheri baba,
Suk u Pazar: çarşı ve pazar
16.
Bu fena mülkünde ben nice nice hayran olam
Nice bir handan olam ya nice bir giryan olam
- Gah feleklerde meleklerden dilekler eyleyem
- Gah arş u şems ile gerdun olam gerdan olam
- Adımı attım yedi dört onsekizden öte ben
Dokuzu yolda koyup şah emrine ferman olam
- Dost ferah kıldı terahtan ben teberra eyledim
- Sureta insan olamhem can u hem canan olam
- Gah bir müfti müderris geh mümeyyiz geh temiz
Gah müdebbir nakıs u geh ile noksan olam
- Gah batn-ı Hut içinde Yunus ile söyleşem
- Geh çıkam arş üzere bin can olam Selman olam
- Gah inem esfellere Şeytan ile şerler düzem
Geh çıkam arş üstüne seyran olam cevlan olam
- Gah işitirim işitmezem aşımazam aceb
- Nice bir nisyan olam hayvan olam insan olam
- Gah ma'kuulat u mahsusat u takrir ü beyan
Gah makhurat olam geh sahib ül Keyvan olam
- Nice bir surette insan u sıfatta canver
- Nice bir dilkü olam ya kurd u ya arslan olam
- Nice bir tefrid ü tecrid ü mücerrid münferid
Ye nice cin nice ins ü nice bir Şeyten olam
- Nice bir ışk meydanında nefs atın seğirttirem
- Ya nice bir başımı top eyleyip çevgan olam
- Gah birlik içre birlik eyleyem ol bir ile
Gah dönem katre olam derya olam umman olam
- Gah duzahta benim Firavn ile Haman ile
- Gah cennete varam gılman olam Rıdvan olam
- Gah bir gaazi olam Efreng ile ceng eyleyem
Gah dönem Efreng olam nisyan ile isyan olam
- Gah bir mechul olam merdud olam Nemrud olam
- Gah varam Cafer olam tayyar olam perran olam
- Nice bir ami olam nami olam cami olam
Nice bir kami olam nakam olam nadan olam
- Gah ola odlar yakam diller yıkam canlar yakam
- Geh varam arşa çıkam geh şah geh sultan olam
- Kimse bu söze erişmez min ledündür ey aziz
Hızr yolda kaldı ben gerdun ile gerdan olam
- Ya nice bir dost ile ol ben olam ben ol olam
- Ya nice ırak düşem mahzun olam ahzan olam
- Nice bir dertler ile odlara yanam yakılam
Nice bir şakir olam zakir olam mihman olam
- Terkidem bu hak ü badı ab ü narı yüzüne
- Şeş cihetten ben çıkam bi-cisim olam bi-can olam
- Nice bir Cercis ü Bircis olam u Mirrih olam
Nice bir Calinus u Bukrat olam Lokman olam
- Bu dokuz arslan u yiddi evren ü dört ejderha
- Bunlar ile cengidem Rüstem olam Destan olam
- Bir demi asude olam gaflet ile hurd u ham
Bir dem aşüfte olam Mecnun olam hayran olam
- Nice bir sen-ben diyem ben-sen diyem utanmadan
- Ya nice deksiz olam dilsiz olam hayran olam
- Çün de derler nedeyin demezse yanar can ü ten
Ben dahı dürler dökem dosta hezar-destan olam
- Kar olam neykar olam nevkar olam esrar olam
- Geh dönem gerdar olam güftar olam No'man olam
- Nice bir balçıkta vü alçakta yatam hur u zar
Geh varam gevher olam yakuut olam mercan olam
- Ademilerden çıkam göçem melekler mülküne
- Levn olam bilevn olam geh kevn olam bikan olam
- Geh muti olam Huda'nın emrine bin can ile
Geh dönem asi olam Musi olam İmran ile
- Geh varam Davud olam taht-ı Süleyman'a çıkam
- Geh yine gümrah olam hemrah olam hicran olam
- Gah zindandan çıkam azad olam abad olam
Geh yine derban olam mahbus olam zindan olam
- Dar olam gerdar olam berdar olam Mansur olam
- Can olam hem ten olam hem in olam hem an olam
- Geh beyaban u harab u geh serab u geh türab
Geh yine mamur olam hayran u sergerdan olam
- Gah izzette aziz ü gah zillette zelil
- Geh varam erkân olam rehbin olam rühban olam
- Geh varam bir saz olam bir söz olam pürsaz olam
Geh varam dükkan olam dehban olam rüchan olam
- Dem olam Adem olam bihuş olam sarhoş olam
- Dem olam bidem olam hem nam olam hem nan olam
- Geh dönem hamuş olam bihuş olam sarhoş olam
Söyleyip destan olam hem bağ u bustan olam
- Yunus'a Tapduk'tan oldu hem Barak'dan Saltuk'a
- Bu nasip çün cuş kıldı ben nice pinhan olam
- Yunus imdi bu sözü sen âşıka de âşıka
Ki sana hem sıdk olam hem derd ü hem derman olam
- Gah halis gah muhlis olurum furkaan ile
- Gah Rahmanur Rahim ya Hayy ü ya Mennan olam
- Geh dönem bir şems olam zerremde yüz bin arş ola
Geh yine tuğyan olam alemlere tufan olam
- Evveli Hu ahırı hu ya Hu illa Hu olam
- Evvel ahır kala vü men aleyha fan olam
- Sözcükler:
Handan: neşeli, sevinçli,
Giryan: üzgün, ağlayan,
Arş: gökyüzü,
Şems: güneş,
Gerdan: dönen, boyun,
Gerdun: evren, gökler,
Yedi dört onsekiz dokuz: yedi gezegen, dört varlık cevheri, on
sekiz bin alem ve dokuz kat gökyüzü,
Terah: gam keder,
Teberra: sevmemek, yüz çevirmek, lanetlemek,
Mümeyyiz: ayırdedici,
Müdebbir: tedbirli,
Nakıs: eksikli,noksanlı,
Batn-ı Hut: Balık karnı, Yunus peygemberi simgeler,
Esfeller: enaşagılar,
Cevlan: gezinmek,
Nisyan: unutkanlık, unutma,
Ma'kuulat: akıllaanlaşılabilir,
Takrir ü beyan: anlatmak ve bildirmek, açıklamak,
Makhurat:kahredilmişler, kahredilmişlik,
Keyvan: Zuhal yıldızı, Uranus,
Tefrid-Münferid: tek tek yalnız,
Tecrid-Mücerrid: ayrılma, ayrılmış tek,
Çevgan: topoyunu sopası,
Efreng: Frenk, Fransız,
Düzah: Cehennem,
Merdud: reddedilmiş
Tayyar: uçan, bir savaşta kolları kesilerek şehid düşen Hz.
Ali'nin kardeşi Cafer'in lakabı,
Perran: uçan,
Ami: irfan sahibi olmayan,
Nami: büyüyen,boy atan,
Cami: camdan, cama ait,
Kami: muradına ermiş,
Nakam: muradına ermemiş,
Nadan: bilmeyen, cahil,
Ahzan: hüzünler,
Şakir: şükreden,
Zakir: zikreden,
Mihman: konuk, misafir,
Bercis: 6. kat gökteki Jupiter yıldızı
Bukrat: İ.Ö. 5yy. yaşadığı sanılan yunanlı hekim Hippokrates,
Calinos: İ.S. 181 yılında Bergama'da ölen Yunanlı hekim.
Circis: peygamberlerden biri
Lokman: otların dilinden anlayan, onların hangi derde deva olduklarını öğrenen ve Eyub peygamberin yeğeni ya da kuzeni olarak tanınan hekim,
Hurd u ham: kırık ve bükük,
Nevkar: yeni işe başlamış,
Neykar: Ney çalan,
Gerdar: iş
Güftar: söz,
Levn: renk, boya, beniz,
Bilevn: renksiz,
Bikan: kaynaksız, temelsiz, özü olmayan,
Musi: Musa peygamber,
Gümrah: yolunu yitirmiş, sapmış
Hemrah: yolları bir, yoldaş,
Ger: eğer,
Girdar: iş,
Berdar: dârağacına çekilmiş,
Beyaban: Çöl,
Serab: çöllerde görünen hayali su, göl, deniz,
Türab: toprak,
Derban: kapıcı,
Sergerdan: başı dönmüş, sersem,
Rehbin- Rehban:yol bekçisi,
Ruhban: rahipler,
Rüçhan: üstün olma, üstünlük,
Dehban: Köyağası
Bihoş: hoş olmayan,
Nan: ekmek,
Halis Muhlis: öz be öz,
Furkaan: doğruyu eğriyi ayıran Kur'an,
Rahmanir Rahim ya Hayy u Mennan tuğyan: Esirgeyen bağışlayan ve bol nimet veren Tanrı,
Hu: O (Allah)
17.
Ata belinden bir zaman anasına düştü gönül
Haktan bize destur oldu hazineye düştü gönül
- Orda beni can eyledi et ü sünek kan eyledi
- Dört ü on gün diyiceğiz deyritmeğe düştü gönül
- Yürür idim anda pinhan Hak buyruğu vermez aman
Vatanımdan ayırdılar bu dünyaya düştü gönül
- Beni beşiğe urdular elim ayağım sardılar
- Önden acısın verdiler tuz içine düştü gönül
- Günde iki kez çözerler başıma akça dizerler
Ağzıma emcek verirler nefs kabzına düştü gönül
- Bu nesneyi terkeyledim yürümeye azmeyledim
- On ki süneğin yazarlar elden ele azmeyledim
- Oğlan iken sultan kopar kim elin kim yüzün öper
Akıl bana yoldaş oldu sultanlığa düştü gönül
- Bu çağ ile sakal biter görenin gülmesi tutar
- Güzeller katında biter sevisiye düştü gönül
- Hayırdan şerri çok sever işlemeğe becid iver
Nefsinin dileğin kovar nefs evine düştü gönül
- Kırk beşinde suret döner kara sakala ak iner
- Bakıp şeybetin göricek yoldurmağa düştü gönül
- Yola gider başaramaz yiğitliğe eli varmaz
Bu nesneleri koyuban yuvanmağa düştü gönül
- Oğul aydur bund'ölmez kız aydur yerinde durmaz
- Hiç kendi halinden bilmez halden hale düştü gönül
- Öliceğiz şükrederler sinden yana iletirler
Allah adın zikrederler çok şüküre düştü gönül
- Su getürüler yumağa kefen sararlar komağa
- Ağaç ata bindireler teneşire düştü gönül
- Eğer varısa amelin yegin olur senin sinin
Eğer yoğısa amelin oddan şarab içti gönül
- Yunus anlayıver halin şuna uğrayısar yolun
- Burda elin erer iken hayr işlere düşgil gönül
- Sözcükler:
Sünük: kemik,
Becid: önemli,
Yuvarmak: ağır davranmak,
Uğrayısar: uğrarsa
18.
Bir nazarda kalmayalım gel dosta gidelim gönül
Hasret ile ölmeyelim bir dosta gidelim gönül
- Gel gidelim can durmadan suret terkini urmadan
- Araya düşman girmeden gel dosta gidelim gönül
- Gel gidelim kalma ırak dost için kılalım yarak
Şeyhin katındadır durak gel dosta gidelim gönül
- Terkedelim il ü şarı dost için kılalım zarı
- Ele getirelim yarı gel dosta gidelim gönül
- Bu dünyaya kalmayalım fanidir aldanmayalım
Bir iken ayrılmıyalım gel dosta gidelim gönül
- Biz bu cihandan geçelim o dost iline uçalım
- Arz u hevadan geçelim gel dosta gidelim gönül
- Kılavuz olgıl sen bana yönelelim dosttan yana
Bakmayalım önden sona gel dosta gidelim gönül
- Bu dünya olmaz payidar aç gözünü canın uyar
- Olgıl bana yoldaş u yar gel dosta gidelim gönül
Ölüm haberi gelmeden ecel yakamız almadan
Azrail hamle kılmadan gel dosta gidelim gönül
- Gerçek erene varalım Hakk'ın haberin soralım
- Yunus Emre'yi alalım gel dosta gidelim gönül
- Sözcükler:
Yarak: azık silah gibi yarayan nesne,
Payidar: kalan, ölümsüz
19.
Bu mülke garip geldim ben bu elden bezerim
Bu tutsaklık tuzağın demi geldi üzerim
- Dost bize gelsin demiş bizim kaydımız yemiş
- Yüzümün karasından teberrükler düzerim
- Dört kitabın ma'nisin okudum tahsil ettim
Ne hacet kim karayı ak üstüne yazarım
- Yedi mushaf ma'nisi bellidir bir Elif'te
- Be dedirmeniz bana ben bu yoldan azarım
- Bir Elif tahsil eden münezzehtir alemden
Endişe ikliminden niçin düşüp gezerim
- Şeriat oğlanları niçin yol keser bana
- Hakıykat denizinde bahrı oldum yüzerim
- Ben andan bunda geldim ben onu bunda buldum
Mansur'um dâra geldim uş kül oldum tozarım
- Bir çeşmeden akan su acı tatlı olmaya
- Edeptir yermek bana bir lüleden sızarım
- Karanu dünler olsa yollar hiç eğlenmese
Kılavuzum er olsa ben ne için azarım
- Yetmiş iki millete suçum budur Hak dedim
- Korku hıyanetedir ya ben niçin kızarım
- Yunus bu kuş dilidir bunu Süleyman bilir
Gerçek eren bu yolda ne dediğin sezerim
Sözcükler:
Kaydımız yemiş: üstümüze fazla düşmüş,
Karanu: karanlık,
Teberrük: kutlamak, hediye,
Münezzeh: arınmış
20.
Benim bunda kararım yok ben bundan gitmeğe geldim
Bazerganım metaım çok alana satmağa geldim
- Ben gelmedim da'vi için benim işim sevi için
- Gönüller dost evi için gönüller yapmağa geldim
- Dost esriği deliliğim âşıklar bilir neliğim
Denşiriben ikiliğim birliğe yetmeğe geldim
- Ol hocamdır ben kuluyum dost bahçesi bülbülüyüm
- Ol hocamın bahçesine şad olup ötmeğe geldim
- Bunda biliş olan canlar anda bilişirler imiş
Bilişiben hocam ile halim arzetmeğe geldim
- Siz Yunus'dan sorun haber dost kandayısa anda var
- Haberi gel gör benden al ben onu görmeğe geldim
- 21.
Ey yarenler ey kardeşler sorun bana kandayıdım
Işk denizine dalıban derya-yı ummandayıdım
- Bu yerler bunda gelmeden gökler melaik dolmadan
- Mülke bünyad urulmadan mülkü yaradandayıdım
- Kaygı eli ermezidi gussa gözü görmezidi
Endişe şehrinden daşra bir ulu mekândayıdım
- Bu işlerde olan kişi terketsin cümle teşvişi
- İçeriden içeri bir key latif nihandayıdım
- Dört kitabı okumadan ayırıp seçip almadan
Ezber ettim sabakımı bu ışkı hanendeyidim
- Padişahtan destur oldu bizi bunda mülke saldı
- İki cihan uçmak oldu uçmakda Rıdvan'dayıdım
- Ol kim beni bekleridi her kandasam saklarıdı
Işk urganı ucundaki kandildeki candayıdım
- Yıldızıdım nice zaman gökte melaik arzuman
- Cebbar-ı alem hükmeder ben ozaman andayıdım
- Yüz yetmiş bin feriştehler saf bağlayıp durucağız
Cebrail'i anda gördüm ol ulu divandayıdım
- Doksan bin kelimeyi hak söylüyecek Habib ile
- Otuz bini sırrolacak ben ol sırrolandayıdım
- Ben bu suretten ileri adım Yunus değiliken
Ben ol idim ol ben idi bu ışkı sunandayıdım
Sözcükler:
Denşiriben: devşiriben,
Bilişmek: tanışmak, dost olmak,
Şad olmak: sevinmek
22.
Senin bu demekliğin ma'nide usul değil
Bir kapı kullarına şaşı bakmak yol değil
- Sen sana yararısan bu sözden duyarısan
- Nereye bakarısan demegil sen ol değil
- Yetmiş iki milletin hem maşuku oldurur
Aşkı maşukundan ayırmaklık fal değil
- Küfrünü atar iken imanın vurma sakın
- Hırs bizimle düşmandır bilişlidir el değil
- İşbu sözden bir haber muhtasardır muhtasar
Et bir eri ihtiyar kahıtlıktan bol değil
- Beşe bu kuş dilidir bunu Süleyman bilir
- Sana derim ey hoca bu dil tehi dil değil
- Sağa sola bakmadan hoş söyler Tapduk Yunus
O gerçeğe âşıklar külli sağdır sol değil
Sözcükler:
Maşuk: sevilen, sevgili,
Muhkasardır muhtasar: kısa mı kısa, özet mi özet,
Kahıtlık: kıtlık,
İhtiyar etmek: seçmek,
Beşe: emir, bey, paşa,
Tehi dil: boş gönül
23.
Bir gönül yıktın ise bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet dahi elin yüzün yumaz değil
- Ne erenler geldi geçti bunlar yurdu kaldı göçtü
- Pervaz vurup Hakka uçtu hüma kuşudur kaz değil
- Yol odur ki doğru vara göz odur ki Hakkı göre
Er odur alçakta dura yüceden bakan göz değil
- Doğru yola gittin ise er eteğin tuttunısa
- Bir hayır da ettin ise birine bindir az değil
- Yunus bu sözleri çatar sanki balı yağa katar
Halka ma'taların satar yükü gevherdir tuz değil
Sözcükler:
Pervaz vurmak: uçmak,
Hüma Kuşu: devlet kuşu
24.
Yarab bu ne derttir derman bulunmaz
Ya bu ne yaradır zahmı belirmiz
- Benim garip gönlüm ışktan usanmaz
- Varır ışka düşer hiç bana dönmez
- Döner ğönlüm bana öğüt verir çok
Âşık olan gönül aşktan usanmaz
- Âşık ki cana kaldı âşık olmaz
- Canın terketmeyen ma'şuku bulmaz
- Işk bazarıdır bu canlar satılır
Satarım canımı hiç kimse almaz
- Âşık bir kişidir bu dünya malın
- Ahiret korkusun bir çöpe saymaz
- Bu dünya ol ahiretten içeri
Âşıkın yeri var kimesne bilmez
- Âşık öldü diye sala verirler
- Ölen hayvan olur âşıklar ölmez
- Beyim arif isen var sen yoluna
Bunda başlar yiter kanlar sorulmaz
- Erenler meydanı Arş'tan uludur
- Salarlar çevganı topu belirmez
- Erenler kapısı mürvet kapısı
Sıtkıla gelenler mahrum günelmez
- Yunus bu tevhide garkoldu gitti
- Geri gelmekliğe akıl derilmez
- Sözcükler:
Çevgan: top oyunu sopası,
Mahrum günelmez: yoksun kalmaz
25.
Ben dervişim diyen kişi işbu yola ar gerekmez
Derviş olan kişilerin gönlü giğdir dâr gerekmez
- Derviş gönülsüz gerektir sövene dilsiz gerektir
- Dövene elsiz gerektir halka beraber gerekmez
- Halka benzetmeye işin süre gönülden teşvişin
Yüzbini birdir dervişin arada ağyar gerekmez
- Eğer derviş isen derviş cümle alem sana biliş
- Fuzulluğu hulka değiş arada ağyar gerekmez
- Derviş olan kişilerin miskinliktir sermayesi
Miskinlikten özge bize mal ü mülkü şar gerekmez
- Er elini aldın ise ere gönül verdin ise
- İkrar ile geldin ise pes ere inkar gerekmez
- Yunus gördün sen bir eri artırma gördüğün biri
Şudur budur deyübeni derviş tar u mar gerekmez
Sözcükler:
Teşviş: karıştırma, zihni bulandırma,
Fuzulluk: fodulluk, gereksiz tavır ve iş,
Ağyar: yabancı, gayrılar, düşman,
Hulk: huy hus,
Tar u mar: paramparça
26.
Gayrıdır her milletten bu bizim milletimiz
Hiç dinde bulunmadı din ü diyanetimiz
- Bu din ü diyanette yetmiş iki millette
- Bu dünya o ahrette ayrıdır ayatımız
- Zahir suya banmadan el ayak deprenmeden
Baş sücuda inmeden kılınır taatımız
- Ne Kabe vü ne mescid ne rüku u ne sücud
- Hak ile daim becid olur münacatımız
- Ger Kabe'ye varalım ger mescide girelim
Ger suyla yunulalım çün bile illetimiz
- Su ne kadar arıda çün yavuz fi'lin senin
- Meğer bizi pak ede Hak'tan inayetimiz
- Kimin sözün kim bile akıl ermez bu hale
Yarın anda bell'ola Müslüman mürtedimiz
- Yunus canın yenile kim dostluğun anıla
- Işk ile dinlerısen bilesin kudretimiz
- Sözcükler:
Ayat: ayetler,
Taat: tapınma, ibadet
Becid: önemli,
Münacat: dua, sessiz yakarı
27.
Biz kime aşuksavuz alemler ona âşık
Kime değil diyelim bir kapıdır bir tarık
- Maşuka neyi sevse lazımdır sevmek onu
- Dostumuzun dostuna yad endişe ne layık
- Sen gerçek âşık isen dostun dostuna dost ol
Ger böyle olmaz isen dostum demegil bayık
- Kime az bakarısan aslı yüce yerdedir
- Az görme çok gör onu böyle gelmiştir tarıyk
- Yetmiş iki millete kurban ol âşık isen
Ta âşıklar safında imam olasan sadık
- Sen Hakka âşıkısan Hak sana kapı açar
- Ko seni beğenmeyi varlık evini bir yık
- Has u am muti asi dost kuludur cümlesi
Kimi aydıbilesin gel evinden taşra çıkş
- Yunus'un bu danışı genci nihan sözüdür
- Dosta âşık olanlar iki cihandan farık
- Sözcükler:
Bayık:Gerçek, doğru,
Has u am: yüksek baka ve halk,
Aydıbilesin: diyebilesin
28.
İlim ilim bilmektir ilim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen ya nice okumaktır
- Okumaktan ma'ni ne kişi Hakkı bilmektir
- Çün okudun bilmezsin ha bir kuru emektir
- Okudum bildim deme çok taat kıldım deme
Eri Hak bilmezisen abes yere yelmektir
- Dört kitabın ma'nisi bellidir bir Elif'te
- Sen Elif'i bilmezsin bu nice okumaktır
- Yiğirmi dokuz hece okursun uçtan uca
Sen Elif dersin hoca ma'nisi ne demektir
- Yunus Emre der hoca gerekse bin var hacca
- Hepisinden iyice bir gönüle girmektir
- Sözcükler:
Abes yere yelmek: utanılacak yere koşmak
29.
Hakıykat erenleri şer'ile bilmediler
Hakıykat dirliğini riya dirilmediler
- Hakıykat bir denizdir şeriattır gemisi
- Çoklar girdi gemiye denize dalmadılar
- Şeriat oğlanları bahsedip da'vi kılar
Hakıykat erenleri da'viye kalmadılar
- Dört kitabı şerh eden hakıykatte asıdır
- Zira tefsir okuyup ma'nisin bilediler
- Yunus nefsini öldür bu yola geldinise
Nefsin öldürmeyenler bu demi bulmadılar
Sözcükler:
Müderris: Medrese hocası
30.
Söylememek harcısı söylemeğin hasıdır
Söylemeğin harcısı gönüllerin pasıdır
- Sözü doğru desene Kulıl Hak dedi Çalap
- Bugün yalan söyleyen yarın utanasıdır
- Bu gönüller pasını yuyuban gidermeye
Şol sözü söylegil kim sözün hülasasıdır
- Cümle yaratılmışa birlik ile bakmayan
- Halka müderris ise hakıykatta asıdır
- Şer'ile hakıykatın vasfını aydam sana
Şeriat bir gemidir hakıykat deryasıdır
- Hitama muhkem ise tahtaları geminin
- Deniz mevç urucağız anı uşadasıdır
- Bundan içeri haber işit aydayım ey yar
Hakıykatın kafiri şer'in evliyasıdır
- Şuride olanların binihayet dünyada
- Akıl gönül fehim can fikir anın nesidir
- Biz talibleriz her dem ışk sabakın okuruz
Çalap müderris bize ışk hod medresesidir
- Evliya safa nazar edeli günden beri
- Hasıl oldu Yunus'a her ne kim vayasıdır
- Sözcükler:
Mevç urmak: dalga çıkarmak,
Uşadasıdır: kırıp dökesidir,
Vaya: nasip, pay
31.
Haktan inen şerbeti içtik elhamdülillah
Ol kudret denizini geçtik elhamdülillah
- Şu karşıki dağları meşeleri bağları
- Sağlık sefalık ile aşıtık elhamdülillah
- Kuruyuduk yaş olduk ayağidik baş olduk
Kanatlandık kuş olduk uçtuk elhamdülillah
- Vardığımız illere şol sefa gönüllere
- Baba Tapduk ma'nisin saçtık elhamdülillah
- Beri gel barışalım yad isen bilişelim
Atımız eğerlendi eştik elhamdülillah
- İndik Rum'u kışladık çok hayr ü şer işledik
- Uş bahar geldi geri göçtük elhamdülillah
- Dilfilli pınar olduk ırıldık ırmak olduk
Aktık denize daldık taştık elhamdülillah
- Tapduk'un tapusunda kul olduk kapısında
- Yunus miskin çiğ idik piştik elhamdülillah
- Sözcükler:
Irılmak: ayrılmak, ayrılıp uzaklaşmak
32.
Hakkı kaçan bulasın Hakka kul olmayınca
Erenlerin eşiğin yasdanıp yatmayınca
- Bir bağ ki viran ola içi dikenle dola
- Ayıtlamak neylesin od ile yanmayınca
- Issızlık u yabanda od mu bulunur anda
Kavı taşı çakmağı bir yerde olmayınca
- Issızlıkta kalma sen odunu söndürme sen
- Odu kaçan bulasın ocağa varmayınca
- Ol hakıykat güneşi doğar vahdet burcundan
Şule vermez Yunus'a hicaplar gitmeyince
Sözcükler:
Ayıtlamak: yabancı ot ve bitkilerden, yabancı ögelerden temizlemek
33.
Ey kopuz ile çeşte aslın nedürür işte
Sana sual sorarım aydıvır bana uş de
- Aydur aslımdır ağaç koyun kirişi birkaç
- Gel irşetim dinle geç aklı koma beleşte
- Aydırlar bana haram ben oğruluk değilem
Çünkü aslım mısmıldır ne varımış kirişte
- Bana kiriş dediler ışka giriş dediler
- Benim adım ışk verdi ben durmazam kolmaşta
- Şadılığıla geldim işbu aleme doldum
Mürüvvetler düzüldüm kodular işbu düşde
- Ağaç deri derildi kiriş ile bir oldu
- Işk denizine daldı bahane yok bu işte
- Mevlana sohbetinde saz ile işret oldu
Arif ma'niye daldı çün biledir ferişte
- Ferişteyi anmaktan bilesin murat nedir
- Gece gündüz biledir senin ile her işte
- Ol feriştehler adı Kiramen Katibindir
Yazmaktan usanmazlar ırmazlar yaz u kıştan
- Birisi sağ omzunda birisi sol omzunda
- Birisi hayrın yazar birisi şer cümbişte
- Kagıtları tükenmez ne hot mürekkepleri
Aşınmaz kalemleri kayımlardır ol işte
- Hem meyhaneye varır hem büthaneye girer
- Bunlar saklarlar seni sen gafilsin bu işte
- Yunus imdi Sübhan'ı vasfeylegil gönülde
Ayrı değil ariften bu kopuz çeşte ile
Sözcükler:
Kopuz: ilkel saz,
Çeşta: altı telli saz,
Kiriş: bükülmüş koyun bağırsağı,
Mısmıl: helal olan, İşret: eğlence
34.
Ol Çalab'ımın ışkı bağrımı baş eyledi
Aldı benim gönlümü sırrımı faş eyledi
- Yürür isem gönlümde söyler isem dilimde
- Çalab kendi nurunu gözüme tuş eyledi
- Can gözü onu gördü dil ondan haber verdi
Can içinde oturmuş gönlümü Arş eyledi
- Canda yanar çerağı gönüldedir durağı
- Gönül dağı can dağı ışk ile cuş eyledi
- Bir kadeh sundu cana can içti kana kana
Dolu geldi peymane canım sarhoş eyledi
- Esrik oldu canımız dür döker lisanımız
- Ol Çalab'ımın ışkı beni derviş eyledi
- Ben nice derviş olam ye Hakk'a kulum diyem
Yüz bin benim gibiyi ışk hırka-puş eyledi
- Yunus imdi avunur dostu gördü sevinir
- Erenler maahfilinde ışkı cünbiş eyledi
- Sözcükler:
Tuş eyledi: rastladı,
Hırka puş: hırka giyen,
Mahfil: toplantı yeri
35.
Aşkın aldı benden beni bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü bana seni gerek seni
- Ne varlığa sevinirem ne yokluğa yerinirem
- Işkın ile avunurum bana seni gerek seni
- Işkın âşıklar öldürür ışk denizine daldırır
Tecelliyile doldurur bana seni gerek seni
- Işk şarabından içem Mecnun olup yola düşem
- Sensin dün ü gün endişem bana seni gerek seni
- Sufilere sohbet gerek ahilere ahret gerek
Mecnunlara Leyli gerek bana seni gerek seni
- Eger beni öldüreler külüm göğe savuralar
- Toprağım anda çağıra bana seni gerek seni
- Yunus'durur benim adım geldikçe artar odum
İki cihanda maksudum bana seni gerek seni
Sözcükler:
Tecelli: görünme, ortaya çıkma
36. Münacaat
Ya ilahi ger sual etsen bana
Cevabım iş budurur anda sana
- Ben bana zulmeyledim ettim günah
- Neyledim nettim sana ey padişah
- Gelmeden dedin hakıma kem deyü
Doğmadan dedin "Asi Adem'' deyü
- Sen ezelden beni asi yazasın
- Doldurasın aleme avazesin
- Ben mi düzdüm beni sen düzdün beni
Pür ayıp nişe getirdin ey gani
- Gözüm açıp gördügüm zindan içi
- Nefs ü heva pür dolu Şeytan içi
- Habs içinde ölmeyeyim deyü aç
Mısmıl u murdar yedim bir-iki kaç
- Nesne eksildi mi mülkünden senin
- Gecti mi hükmüm ye hükmünden senin
- Rızkını yeyip seni aç mı kodum
Ye yeyip öynünün muhtaç mı kodum
- Kıl gibi köprü gerersin geç deyü
- Gel seni sen tuzağımdan seç deyü
- Kıl gibi köprüden adem mi geçer
Ya düşer ya dayanır ya uçar
- Kulların köprü yaparlar hayr için
- Hayrı budur ki geçerler seyr için
- Ta gerek bünyadı muhkem ola ol
Ol geçenler ayıda uş doğru yol
- Terezi korsun hevaset tartmağa
- Kastedersin beni oda atmağa
- Terezi ana gerek bakkaal ola
Ya bazergan tacir ü attar ola
- Çün günah murdarların murdarıdır
- Hazretinde yaramazlar karıdır
- Sen gerek lütf ile anı örtesin
Pes ne hacet murdar açıp tartasın
- Sen temaşa kılasın ben hoş yanam
- Haşe lillah senden ey Rabb-el Enam
- Sen basirsin hod bilirsin halimi
Pes ne hacet tartasın a'malimi
- Geçmedi mi intikamın öldürüp
- Çürütüp gözüme toprak doldurup
- Hiç Yunus'dan değdi mu sana ziyan
Sen bilirsin âşıkara vü nihan
- Bir avuç toprağa bunca kıyl ü kaal
- Neye gerek ey kerim ü Zül-Celal
- Sözcükler:
Pür: dolu,
Niş: diken, zehir,
Ayıtmak: demek,
Hevaset- Hebaset: pislik, kötülük,
Tacir: tüccar,
Attar: aktar, güzel kokular satan,
Lütf: hoşluk, güzellik, iyi davranış,
Kıyl u kal: dedikodu, boş söz,
Zul-Celal: ululuk sahibi, Tanrının bir sıfatı
38.
Âşık sana bir sözüm var
Bu Arş nenin üstündedir
- Hikmetine akıl ermez
- Bu Arş Kürs'ün üstündedir
- Kamil sana bir sözüm var
Bu Kürs nenin üstündedir
- Hikmetine akıl ermez
- Bu Kürs Kevn'in üstündedir
- Derviş sana bir sözüm var
Kevin nenin üstündedir
- Hikmetine akıl ermez
- Kevin gökler üstündedir
- Âşık sana bir sözüm var
Gökler nenin üstündedir
- Hikmetine akıl ermez
- Gökler yerin üstündedir
- Kamil sana bir sözüm var
Yerler nenin üstündedir
- Hikmetine akıl ermez
- Yerler öküz üstündedir
- Yüzünü Hürmüz'e tutmuş
Kuyruğun Fireng'e atmış
- Yeri göğü saran öküz
- Yüz on dört bin yaşındadır
- Titreyişi zelzeledir
Boynuzları velveledir
- On iki ayağı vardır
- Her biri bir köşededir
- Âşık Yunus söyler bunu
Ne güzel yaratmış Gani
- Çifte koşayıdım onu
- Hikmet onun işindedir
- Sözcükler:
Arş: Kubbe, taht; Tanrının tahtında oturduğu göğün dokuzuncu katı.
Kürs: Makam, oturulacak yüksekçe yer. Arş'ın altında olduğu inanılan gökyüzü tabakası.
Kevn, Kevin: Alem, varlık alemi, var olma, mevcudiyet, yeryüzü
Hürmüz: Zerdüşt inancında İyilik Tanrısı. Burada Basra körfezindeki Hürmüz boğazı kastediliyor.
Devamı..
