Alevi Önderleri

  • Ahi Evren Ahi örgütünün kurucusudur - (Alevi Önderi, Alevi Önderleri)

    Ahi Evren, Ahi örgütünün kurucusudur. Ahi örgütlenmesi bir esnaf, zanaatçı, çiftçi örgütlenmesidir. Ahi örgütlenmesinin temelini Baba İlyas attı. Bir kurum olarak gelişmesini ise Ahi Evren sağladı.

    Ahi Evren 1169 yılında Azerbaycan’da doğmuştur. Hacı Bektaş Veli ve Mevlâna ile yaşıt ve aynı zaman diliminde yaşamışlardır. Hacı Bektaş Veli ile musahip oldukları bilinmektedir. Hacı Bektaş Veli’nin Vilayetnamesinde şu şekilde bahsi geçer: “Hacı Bektaş ile Ahi Evren birbirilerini çok severlerdi. Hatta bir sohbet anında Ahi Evren, ‘her kim bizi şeyh edinirse aslında şeyhi Hacı Bektaş Hünkâr’dır’ demiştir.”.







    Bazı olaylar günümüzde oldukça çarpıtılmaktadır. Tarihsel bilgiler tahrif edilmekte, saptırılmakta, gerçek ile bağlantısı koparılıp, yerine farklı amaçlara hizmet eden bilgiler eklenmektedir. Ahilik ve Ahi Evren için de aynı durum geçerli. Ahi Evren hakkında gerçeğinden çok farklı anlamlar yüklenmekte, tarihsel çıkış noktası unutulmakta, içi boşaltılmaktadır. Ahi Evren gerçeğini biraz anlatmaya çalıştık. Daha anlaşılır olması için özetleyelim:
    Ahi Evren inanç itibari ile bir Alevidir. Bazı art niyetliler gerçeği saklamak istese de gerçek böyledir. Ahi Evren, çağın çok çok ilerisinde bir kurumlaşma yaratmıştır. Yaratılan bu kurumlaşma bir çok ülkeye örnek olmuştur. Ahi Evren kurumlaşmasının sürekliliğini sağlamak için Ahiliği tekke ve zaviyelere bağladı. Herhangi bir meslekte çalışmak için o mesleğin zaviyesini bağlı olmak gerekiyordu. Atamalar için merkezi tekkeden atama yapılıyordu. Bu tekke Kırşehir’deydi. Ahi Evren 01.04.1261 yılında Kırşehir’de katledildi.

    Devamı..
  • Fuzuli Yedi Ulu Alevi ozanı - (Alevi Önderi, Alevi Önderleri)

    Yedi Ulu Alevi ozanından biri olan Fuzuli’nin doğum tarihi ve yeri kesin olarak bilinmemekle beraber 1495 yılında Bağdat’ta doğduğu yaygın bir kanaattir. Asıl adı Mehmet olan Fuzuli’nin 1504 yılında Kerkük, 1480 yılında Musul’da doğduğuna dair rivayetler de vardır. 1556 yılında Kerbela’da hakka yürüdüğü rivayet edilmekle beraber yine bazı bilgiler Fuzuli’nin Azerbaycan’ın başkenti olan Bakü kentinde hakka yürüdüğü şeklindedir. Nitekim bugün Fuzuli’nin Bakü’de bir de heykeli bulunmaktadır.

     

     

     

     

    Devamı..
  • Horasan Teberdarı

    Eba (bazı bölgelerde Eba yerine Ebu deniliyor) Müslim Horasani, sadece bizler için değil, bütün Ortadoğu toplumları için, özelikle de Horasan bölgesinde yaşayanlar için önemli bir önderdir. Etkisi günümüze kadar devam eden, haksızlığa başkaldırışların esin kaynağı bir önderdir.

     

     

     

     

     

    Devamı..
  • Yunus Emre'nin Şiirlerinden Bir Güldeste

     

    Yunus Emre'nin Şiirlerinden Bir Güldeste.....

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    1.

    Bir şaha kul olmak gerek hergiz mazul olmaz ola

    Bir eşik yastanmak gerek kimse elden almaz ola

    • Bir kuş olup uçmak gerek bir kenara geçmek gerek
    • Bir şerbetten içmek gerek içenler ayılmaz ola
    • Çevik behri olmak gerek bir denize dalmak gerek

    Bir gevher çıkarmak gerek hiç sarraflar bilmez ola

    • Bir bahçeye girmek gerek hoş teferrüç kılmak gerek
    • Bir gülü yaylamak gerek hergiz ol gül solmaz ola
    • Kişi âşık olmak gerek maşukayı bulmak gerek

    Işk oduna yanmak gerek ayruk oda yanmaz ola

    • Yunus imdi var tek otur yüzünü hazrete götür
    • Özün gibi bir er getir hiç cihana gelmez ola
    • Sözcükler:

    Hergiz: asla,

    Mazul: azledilmiş,

    Teferrüc: açılma,ferahlama,

    Işk: aşk, sevgi

    2.

    Doldur kadehi sungıl bize ışk şarabından ey saki

    Ol badyadan gerek bize ondan içe şeyh ü fakı

    • Sohbetimiz ilahidir sücümüz Kevser abıdır
    • Şahımız şahlar şahıdır çalgımız dost firakıdır
    • Her demde sohbet ola müftü müderris mat ola

    Bir ilahi devlet ola ondan içen oldu baki

    • Hırkayıla tac yol vermez fereciyle alim olmaz
    • Din diyanet olmayınca neylersin bunca varakı
    • Okudun yedi mushafı taat gösterir ol safı

    Çünkü amel eylemedin gerekse var yüzyıl oku

    • Bin kez vardınısa yüz yıl taat kıldınısa
    • Bir kez gönül sıdınısa gerekse var yüzyıl yol doku
    • Sorun bana aklı olan gönül mü yiğ Kabe mi yiğ

    Ben aydırım gönül yiğdir gönüldedir Hak durakı

    • Komşuyula gönülleri ısmarladı Hak Resul'e
    • Mirac gecesi dost ile bu keleci oldu dakı
    • Yunus sana farizadir tutgıl miskinlik eteğin

    Diler isen pak olasan gönüllerde olgıl baki

    Sözcükler:

    Fakı(h): Din hukukçusu,

    Sücu: içecek, şarap,

    Ferece: önü açık yenli giysi,

    Sıdınmak:kırmak,

    Aydırmak: demek, söylemek,

    Keleci: söz, sohbet,

    Fariza: farz olan şey, ödev

    3.

    Işk imamdır bize gönül cemaat

    Dost yüzün kıbledir daimdir salat

    • Dost yüzün görünce şirk yağmalandı
    • Anınçün kapıda kaldı şeriat
    • Can secdeye vardı dost mihrabında

    Yüz kere uruban eder münacat

    • Derildi beşimiz bir vakte geldi
    • Beş bölük oluban kim kıla taat
    • Münacat gibi vakt olmaz arada

    Ne güzindir bize dost ile halvet

    • Kimse dinine biz hilaf demeziz
    • Din tamam olıcak doğar muhuhabbet
    • Yarenler der bize şartı bırakman

    Şart o kişiyedir eder hıyanet

    • Bela kavlin dedik evelki demde
    • Henüz bir demdir ol vakt ü bu saat
    • Erenler nefesidir devletimiz

    Anınla fitneden olduk selamet

    • Doğruluk bekleyen dost kapısında
    • Gümansız ol bulur ilahi devlet
    • Yunus öyle esirdir ol kapıda

    Diler ki olmaya ebedi azat

    Sözcükler:

    Taat: ibadet, tapınmalar,

    Münacat: Tanrıya sessizce dua, yakarı,

    Güzin: seçkin, seçilmiş

    Azat: serbest, özgür

    4.

    Bir sualim var sana ey dervişler ecesi

    Meşayih ne buyurur yol haberi nicesi

    • Vergil suale cevap tutalım olsun sevap
    • Şule kime gösterir ışk evinin bacası
    • Evel kapı şeriat emri nehyi bildirir

    Yuya günahlarını her bir Kur'an hecesi

    • İkincisi tarıkat kulluğa bel bağlaya
    • Yolu doğru varanı yarlığaya hocası
    • Üçüncüsü marifet can gönül gözü açar

    Bu ma'ni sarayının Arş'a değin yücesi

    • Dördüncüsü hakikat ere eksik bakmaya
    • Bayram ola gündüzü Kadir ola gecesi
    • Bu şeriat güç olur tarıkat yokuş olur

    Marifet sarplıkdurur hakikattır yücesi

    • Derviş'in dört yanında dört ulu kapı gerek
    • Nereye bakar ise gündüz ola gecesi
    • Ana eren dervişe iki cihan keşfolur

    Onun sıfatın öğer ol Haceler Hacesi

    • Dört hal içinde derviş gerek siyaset çeke
    • Menzile ermez kalır yol eri yuvacası
    • Kırk kişi bir ağacı dağdan güçle indire

    Ya bunca mürid muhib Sırat niçe geçesi

    • Küfrün atarken sakın imanın vurmayasın
    • Yoksa sırsın güveci sebil olur güveci
    • Dört kapıdır kırk makam yüzaltmış menzili var

    An'erene açılır vilayet derecesi

    • Âşık Yunus bu sözü muhal diye söylemez
    • Ma'ni yüzün gösterir bu şairler kocası
    • Sözcükler:

    Meşayih: şeyhler,

    Şu'le: yalım, parlaklık,

    Nehy: yasak, yasak etme,

    Ma'ni: mana, anlam,

    Niçe: nasıl,

    Sırsın:sarsarsın,

    Vilayet: velilik makamı

    5.

    Din ü millet sorarısan âşıklara din ne hacet

    Âşık kişi harab olur âşık bilmez din diyanet

    • Âşıkların gönül gözü maşuk dapa gitmiş olur
    • Ayrık surette en kalur kim kılısar zühd ü taat
    • Taat kılan Uçmak için din tutmayan Tamu için

    Ol ikiden fariğ olur neye benzer bu işaret

    • Herkim dostu sever ise dosta doğru gitmek gerek
    • İşi gücü dost olıcak cümle işten olur azat
    • Anın için maşukanın haberini kim getirir

    Cebrail ü melek sığmaz şöyle olundu işaret

    • Soru-hısap olmayısar dünya ahıret koyana
    • Münker ü Nekir ne sorar terk olucak cümle murat
    • Havf u reca gelmez anda varlık-yokluk bırağana

    İlm ü amel sığmaz anda ne terazi var ne Sırat

    • Ol kıyamet bazarında her bir kula baş kayusu
    • Yunus sen âşıklarıla hiç görmeyesin kıyamet
    • Sözcükler:

    Dapa: yönelip, yön alarak,

    Zühd: zahidlik, aşırı dindarlık,

    Uçmak: cennet,

    Tamu: cehennem,

    Fariğ olmak: feragat etmek, vazgeçmek,

    Münker ve Nekir: Ahiretteki sorgu melekleri,

    Kayu: korku, gam ve keder,

    İlm ü amel: bilim ve iş

    6.

    La şerik'ten okursun yine şerik katarsın

    Bir'e iki demeyi kimden fetva tutarsın

    • Din ü iman bünyadı doğrulukla gerçeklik
    • Ol tamam olmayıcak neyile din çatarsın
    • Çün Kur'an gökten indi onu Allah buyurdu

    Andan haber versene ha(n)'kitaptan ötersin

    • Okursun tasnif kitap çekersin bunca azap
    • Havf u reca sende yok öyle ki bir Tatar'sın
    • İlm okumaktan gerek kişi kendin bilmektir

    Pes kendini bilmezsen bir hayvandan betersin

    • İlm okumak hasılı ibret almaktır ancak
    • Çün ibrette değilsin görmeden taş atarsın
    • Dört kitabin ma'nisin Mustafa cemeyledi

    Anı unuttun benzer şerh ile söz atarsın

    • Kılarsın riya namaz yazığın çok hayrın az
    • Dinle neye varır söz cehennemde yatarsın
    • Halka fetvı verirsin ye sen niçin tutmazsın

    İlmin var amelin yok günahlara batarsın

    • Sen fakıyhsın biz fakıyr sana tanımız yoktur
    • İhlas ile gelirsen bizden nesne utarsın
    • Bu düzülen tertibi ayrıksadı derisen

    Başaramazsin hoca endişeden yitersin

    • Yunus miskin bu sözü ışk aleminden söyler
    • Deme bilmeden ona kendözünden katarsın
    • Sözcükler:

    La-şerik: eşi ve ortağı olmayan,

    Bünyad: temel,esas, öz,

    İhlas: doğru ve temiz sevgi, bağlılık

    7.

    Acep şu yerde varm'ola şöyle garip bencileyin

    Bağrı başlı gözü yaşlı şöyle garip bencileyin

    • Gezerim Rum'ıla Şam'ıYukarı İller'i kamu
    • Çok istedim bulamadım şöyle garip bencileyin
    • Kimseler garip olmasın hasret oduna yanmasın

    Hocam kimseler olmasın şöyle garip bencileyin

    • Söyler dilim ağlar gözüm gariplere göynür özüm
    • Meğer ki gökte yıldızım şöyle garip benceleyin
    • Niçe bu der ile yanam ecel ere birgün ölem

    Meğer ki sinimde bulam şöyle garip bencileyin

    • Bir garip ölmüş diyeler üç günden sonra duyalar
    • Soğuk su ile yuyalar şöyle garip bencileyin
    • Hey Emre'm Yunus biçare bulunmaz derdime çare

    Var imdi gez şardan şara şöyle garip bencileyin

    Sözcükler:

    Yukarı İller: Azerbaycan ve İran ülkeleri,

    Şar: şehir, çarşı-pazar

    8.

    Canlar canını buldum bu canım yağma olsun

    Assı ziyandan geçtim dükkanım yağma olsun

    • Ben benliğimden geçtim gözüm hicabın açtım
    • Dost vaslına eriştim gümanım yağma olsun
    • Benden benliğim gitti hep mülkümü dost tuttu

    Alan veren dost oldu lisanım yağma olsun

    • Taalluktan üzüştüm ol dosttan yana uçtum
    • Işk divanına düştüm divanım yağma olsun
    • İkilikten usandım birlik hanına kandım

    Derdi şarabın içtim dermanım yağma olsun

    • Varlık çün sefer kıldı dost andan bize geldi
    • Viran gönlüm nur doldu cihanım yağma olsun
    • Geçtim bitmez sağınçtan usandım yaz u kıştan

    Bostanlar başın buldum bostanım yağma olsun

    • Yunus ne hoş demişsin bal u şeker yemişsin
    • Ballar balını buldum kovanım yağma olsun
    • Sözcükler:

    Taalluk: ilgi, bağlanmak,

    Sağınç: Kazanç, kar

    9.

    Teferrüç eyleyivardım sabahın sinleri gördüm

    Karılmış kara toprağa şu nazik tenleri gördüm

    • Kimi gamda kimi şadman yatarlar sininde pinhan
    • Boşanmış damar akmış kan batmış kefenleri gördüm
    • Yıkılmış sinleri dolmuş hep evleri harab olmuş

    Kamu endişeden kalmış ne düşvar halleri gördüm

    • Yaylalar yaylamaz olmuş kışlalar kışlamaz olmuş
    • Bar tutmuş söylemez olmuş ağızda dilleri gördüm
    • Kimisi zevk u işrette kimi sözü beşarette

    Kimi bela vü mihnette dün olmuş günleri gördüm

    • Soğulmuş o kara gözler belirsiz olmuş ay yüzler
    • Kara toprağın altında gülderer elleri gördüm
    • Kimisi boynunu eğmiş tenini toprağa salmış

    Anasına küsüp gitmiş boynun buranları gördüm

    • Kimi zarı kılıp ağlar zebanile canın dağlar
    • Tutuşmuş sinleri oda çıkan tütünleri gördüm
    • Yunus bunu kande gördü gelip bize haber verdi

    Aklım vardı dilim şaştı netekim bunları gördüm

    Sözcükler:

    Sin: mezar, kabir,

    Şadman: sevinçli,

    Düşvar: güç

    Pinhan: gizli,

    İşret: zevk sefa,

    Beşaret: insanlık,

    Zebani: cehennemdeki kötülük melekleri

    10.

    Netekim ben beni bildim yakın bil ki Hakkı buldum

    Korkum onu buluncaydı şimdi korkudan kurtuldum

    • Ben kimseden korkımazam ya bir zerre kayırmazam
    • Ben şimdi kimden korkayım korktuğum ile bir oldum
    • Azrail gelmez yanıma sorucu gelmez sinime

    Bunlar bana ne sorar onu sorduran ben oldum

    • Ya ben onca kaçan olam anın buyruğun buyuram
    • O geldi gönlüme doldu ben ona bir dükkan olam
    • Dükkan ıssı dükkanından hali değildir evinden

    Ol bu araya gelelden halka bir ulu kan oldum

    • Canlılar bizden el alır cansızlar eri ne bilir
    • Hem verirler hem alırlar ben bir ulu divan oldum
    • Yunus'a Hak açtı kapı Yunas Hakk'a kılar tapı

    Benim işim devlet baki ben kul iken sultan oldum

    Sözcükler:

    Kan: maden, maden ocağı

    11.

    Din ü millet kodurdu ol benim canım alan

    Anı duyan kişiye ne gönül kalır ne can

    • Duymayanlar halimi dinin kodu der bana
    • Neyile din beslesin cansız gönülsüz kalan
    • Suretimde varlığım gönül ile canıdı

    Cümlesin yağmaladı bana ışk bağışlayan

    • Işkın serhengi beni komadı hiç nesneye
    • Ne İslamda ne dinde anılmaz küfr ü iman
    • Şart u farz olmaz anda canı ışka kalandı

    Cevapsız dil söylenir nice bilsin bu lisan

    • Elden iş bıraktırdı niceliksiz baktırdı
    • Dostluk ticaretinde unuttuk assı ziyan
    • Beni benlikten kodu varlık defterin yudu

    Havf u reca göstermez hayr u şer elden koyan

    • Sorman Yunus'dan haber dost kandasa andadır
    • Yüz bin gevherden farığ aşk denizine dalan
    • Sözcükler:

    Serheng: Çavuş,

    Kandasa: neredeyse

    12.

    Bu gün sohbet bizim oldu bize bizim diyen gelsin

    Bu ışk zehrin seve seve içibeni yutan gelsin

    • Kanaat hırkası içre selamet başımı çektim
    • Melamet gömleğin biçtim arif olup giyen gelsin
    • Bu ışk meydanı içinde çağırdım bir avaz ettim

    Müezzinlik bizim oldu imam oldum uyan gelsin

    • Bu ummanda delim dürlü güher vardır elim ermez
    • Akar rahmet suyu çağlar gönül kirin yuyan gelsin
    • A dostlar işidin sözüm dün etmişim bu gündüzüm

    Yavı kılmışam kendözüm bu hak yola giren gelsin

    • Yunus miskin anı görmüş eline bir divan almış
    • Alimler okuyamamış bu ma'niden duyan gelsin
    • Sözcükler:

    Melamet: kınama, azarlama,

    Ayıplama; şeriat kurallarına uymama, boşlama,

    Yavı Kılmak: yitirmek, kaybetmek

    13.

    Evvel benim ahır benim canlara can olan benim

    Azıp yolda kalmışlara hazır meded eren benim

    • Bir karara tuttum karar benim sırrıma kim erer
    • Gözsüz beni nerde görer gönüllere giren benim
    • Kün deminde nazar eden bir nazarda dünya düzen

    Kudretinden han döşeyip ışka bünyad uran benim

    • Düz döşedim bu yerleri baskı kadum bu dağları
    • Sayvan gerdim bu gökleri yeri sonra düren benim
    • Dahı acep âşıklara inkar ü din iman oldum

    Halkın dahı gönlündeki küfr ü İslam güman oldum

    • Halk içinde dirlik düzen dört kitabı doğru yazan
    • Ak üstüne kara düzen ol yazdığı Kur'an benim
    • Dost ile birliğe yeten buyruğu neyise tutan

    Mülk bezeyip dünya düzen o bahçevan hemen benim

    • Ben bu yere buyurucak yeryüzüne gün urucak
    • Ulu deniz mevc urucak Hace dahi hemen benim
    • Diller damaklar şaşıran ışk kazanını taşıran

    Hamza'yı dağdan aşıran o ağulu yılan benim

    • Yunus değil bunu diyen kendiliğidir söyleyen
    • Mutlak kafir inanmayan evvel ahır hemen benim
    • Sözcükler:

    Bünyad urmak: temel kurmak,

    Sayvan: çardak, gölgelik,

    Mevc urmak: dalgalanmak, denizde dalga yapmak

    Hace: hoca, ulu, bilgin, sahib

    14.

    Muhammed ile bile miraca ağan benim

    Ashab-ı Suffeyile yalıncak kalan benim

    • Sabr ile kanaatı verididim bunlara
    • Kırk kişi bir gömlekten başın çıkaran benim
    • O kırkından birine neşteri çaldımıdı

    Kırkından kan akıtıp ibret gösteren benim

    • Adem peygamber ile Havva yaratılmadan
    • Uçmak'dan sürülüben o müflis olan benim
    • Musa peygamber ile binbir kelime kıldım

    İsa peygamber ile göklerde kalan benim

    • Ömer i Hattab ile çok adl u dad işledim
    • Oğluyla fısk içinde anda basılan benim
    • İbrahim Edhem baktı tac u tahtı bıraktı

    Hak yoluna uyaktı o sırrı duyan benim

    • Abdürrezzak o derviş yoldaş edindi beni
    • Hallacı Mansur ile dâra asılan benim
    • Adımı Yunus taktım sırrım aleme çaktım

    Bundan ileri dahı dilde söylenen benim

    Sözcükler:

    Müflis: iflas etmiş, tükenmiş,

    Yalıncak: çırıl çıplak,

    Ashab-ı Suffe: Kırklar,

    Adl u dad: adalet ve vergi,

    İbrahim Edhem: Belh sultanı ve tacını tahtını terkeden büyük İranlı mutasavvıf. ölm. 776-7,

    Abdürrezzak: Şeyh-i Sanan adıyla tanınan, türbesi Tiflis çevresinde bir mutasavvıf şeyhi

    15.

    Çün bende buldum ben Hakkı şekk ü güman nemdir benim

    O dost yüzün görmezisem bu gözlerim nemdir benim

    • Gelsin münacat eyleyen doksan bin hacet söyleyen
    • Taşra ibadet eyleyen görün o dost nemdir benim
    • Musa olup Tur'a çıkam nur oluban gözden bakam

    Söz oluban dilden çakam sur u negam nemdir benim

    • Musa varır Tur'a çıkar orya varır nura bakar
    • Dosttan gayri zerre kadar bu gözlerim görmez benim
    • Uş beni ben cemeyledim o dosta imen eyledim

    Birliğine kıldım kaamet riya taat nemdir benim

    • O dost bana ümmi demiş hem adımı ümmi komuş
    • Dilim şeker gövdem kamış bu söyleyen nemdir benim
    • Ümmi benim Yunus benim dokkuz atam dörttür anam

    Işk oduna düşüp yanam suk u pazak nemdir benim

    Sözcükler:

    Hacet: istek, dilek,

    Sur u negam: Sur borusu ve nağmeleri,

    Kaamet kılmak: ayakta ezan okumak,

    Riya taat: Gösteriş ibadeti,

    Dokuz ana dört baba: Dokuz kat gök ana; toprak, hava, su ve ateş, yani dört varlık cevheri baba,

    Suk u Pazar: çarşı ve pazar

    16.

    Bu fena mülkünde ben nice nice hayran olam

    Nice bir handan olam ya nice bir giryan olam

    • Gah feleklerde meleklerden dilekler eyleyem
    • Gah arş u şems ile gerdun olam gerdan olam
    • Adımı attım yedi dört onsekizden öte ben

    Dokuzu yolda koyup şah emrine ferman olam

    • Dost ferah kıldı terahtan ben teberra eyledim
    • Sureta insan olamhem can u hem canan olam
    • Gah bir müfti müderris geh mümeyyiz geh temiz

    Gah müdebbir nakıs u geh ile noksan olam

    • Gah batn-ı Hut içinde Yunus ile söyleşem
    • Geh çıkam arş üzere bin can olam Selman olam
    • Gah inem esfellere Şeytan ile şerler düzem

    Geh çıkam arş üstüne seyran olam cevlan olam

    • Gah işitirim işitmezem aşımazam aceb
    • Nice bir nisyan olam hayvan olam insan olam
    • Gah ma'kuulat u mahsusat u takrir ü beyan

    Gah makhurat olam geh sahib ül Keyvan olam

    • Nice bir surette insan u sıfatta canver
    • Nice bir dilkü olam ya kurd u ya arslan olam
    • Nice bir tefrid ü tecrid ü mücerrid münferid

    Ye nice cin nice ins ü nice bir Şeyten olam

    • Nice bir ışk meydanında nefs atın seğirttirem
    • Ya nice bir başımı top eyleyip çevgan olam
    • Gah birlik içre birlik eyleyem ol bir ile

    Gah dönem katre olam derya olam umman olam

    • Gah duzahta benim Firavn ile Haman ile
    • Gah cennete varam gılman olam Rıdvan olam
    • Gah bir gaazi olam Efreng ile ceng eyleyem

    Gah dönem Efreng olam nisyan ile isyan olam

    • Gah bir mechul olam merdud olam Nemrud olam
    • Gah varam Cafer olam tayyar olam perran olam
    • Nice bir ami olam nami olam cami olam

    Nice bir kami olam nakam olam nadan olam

    • Gah ola odlar yakam diller yıkam canlar yakam
    • Geh varam arşa çıkam geh şah geh sultan olam
    • Kimse bu söze erişmez min ledündür ey aziz

    Hızr yolda kaldı ben gerdun ile gerdan olam

    • Ya nice bir dost ile ol ben olam ben ol olam
    • Ya nice ırak düşem mahzun olam ahzan olam
    • Nice bir dertler ile odlara yanam yakılam

    Nice bir şakir olam zakir olam mihman olam

    • Terkidem bu hak ü badı ab ü narı yüzüne
    • Şeş cihetten ben çıkam bi-cisim olam bi-can olam
    • Nice bir Cercis ü Bircis olam u Mirrih olam

    Nice bir Calinus u Bukrat olam Lokman olam

    • Bu dokuz arslan u yiddi evren ü dört ejderha
    • Bunlar ile cengidem Rüstem olam Destan olam
    • Bir demi asude olam gaflet ile hurd u ham

    Bir dem aşüfte olam Mecnun olam hayran olam

    • Nice bir sen-ben diyem ben-sen diyem utanmadan
    • Ya nice deksiz olam dilsiz olam hayran olam
    • Çün de derler nedeyin demezse yanar can ü ten

    Ben dahı dürler dökem dosta hezar-destan olam

    • Kar olam neykar olam nevkar olam esrar olam
    • Geh dönem gerdar olam güftar olam No'man olam
    • Nice bir balçıkta vü alçakta yatam hur u zar

    Geh varam gevher olam yakuut olam mercan olam

    • Ademilerden çıkam göçem melekler mülküne
    • Levn olam bilevn olam geh kevn olam bikan olam
    • Geh muti olam Huda'nın emrine bin can ile

    Geh dönem asi olam Musi olam İmran ile

    • Geh varam Davud olam taht-ı Süleyman'a çıkam
    • Geh yine gümrah olam hemrah olam hicran olam
    • Gah zindandan çıkam azad olam abad olam

    Geh yine derban olam mahbus olam zindan olam

    • Dar olam gerdar olam berdar olam Mansur olam
    • Can olam hem ten olam hem in olam hem an olam
    • Geh beyaban u harab u geh serab u geh türab

    Geh yine mamur olam hayran u sergerdan olam

    • Gah izzette aziz ü gah zillette zelil
    • Geh varam erkân olam rehbin olam rühban olam
    • Geh varam bir saz olam bir söz olam pürsaz olam

    Geh varam dükkan olam dehban olam rüchan olam

    • Dem olam Adem olam bihuş olam sarhoş olam
    • Dem olam bidem olam hem nam olam hem nan olam
    • Geh dönem hamuş olam bihuş olam sarhoş olam

    Söyleyip destan olam hem bağ u bustan olam

    • Yunus'a Tapduk'tan oldu hem Barak'dan Saltuk'a
    • Bu nasip çün cuş kıldı ben nice pinhan olam
    • Yunus imdi bu sözü sen âşıka de âşıka

    Ki sana hem sıdk olam hem derd ü hem derman olam

    • Gah halis gah muhlis olurum furkaan ile
    • Gah Rahmanur Rahim ya Hayy ü ya Mennan olam
    • Geh dönem bir şems olam zerremde yüz bin arş ola

    Geh yine tuğyan olam alemlere tufan olam

    • Evveli Hu ahırı hu ya Hu illa Hu olam
    • Evvel ahır kala vü men aleyha fan olam
    • Sözcükler:

    Handan: neşeli, sevinçli,

    Giryan: üzgün, ağlayan,

    Arş: gökyüzü,

    Şems: güneş,

    Gerdan: dönen, boyun,

    Gerdun: evren, gökler,

    Yedi dört onsekiz dokuz: yedi gezegen, dört varlık cevheri, on

    sekiz bin alem ve dokuz kat gökyüzü,

    Terah: gam keder,

    Teberra: sevmemek, yüz çevirmek, lanetlemek,

    Mümeyyiz: ayırdedici,

    Müdebbir: tedbirli,

    Nakıs: eksikli,noksanlı,

    Batn-ı Hut: Balık karnı, Yunus peygemberi simgeler,

    Esfeller: enaşagılar,

    Cevlan: gezinmek,

    Nisyan: unutkanlık, unutma,

    Ma'kuulat: akıllaanlaşılabilir,

    Takrir ü beyan: anlatmak ve bildirmek, açıklamak,

    Makhurat:kahredilmişler, kahredilmişlik,

    Keyvan: Zuhal yıldızı, Uranus,

    Tefrid-Münferid: tek tek yalnız,

    Tecrid-Mücerrid: ayrılma, ayrılmış tek,

    Çevgan: topoyunu sopası,

    Efreng: Frenk, Fransız,

    Düzah: Cehennem,

    Merdud: reddedilmiş

    Tayyar: uçan, bir savaşta kolları kesilerek şehid düşen Hz.

    Ali'nin kardeşi Cafer'in lakabı,

    Perran: uçan,

    Ami: irfan sahibi olmayan,

    Nami: büyüyen,boy atan,

    Cami: camdan, cama ait,

    Kami: muradına ermiş,

    Nakam: muradına ermemiş,

    Nadan: bilmeyen, cahil,

    Ahzan: hüzünler,

    Şakir: şükreden,

    Zakir: zikreden,

    Mihman: konuk, misafir,

    Bercis: 6. kat gökteki Jupiter yıldızı

    Bukrat: İ.Ö. 5yy. yaşadığı sanılan yunanlı hekim Hippokrates,

    Calinos: İ.S. 181 yılında Bergama'da ölen Yunanlı hekim.

    Circis: peygamberlerden biri

    Lokman: otların dilinden anlayan, onların hangi derde deva olduklarını öğrenen ve Eyub peygamberin yeğeni ya da kuzeni olarak tanınan hekim,

    Hurd u ham: kırık ve bükük,

    Nevkar: yeni işe başlamış,

    Neykar: Ney çalan,

    Gerdar: iş

    Güftar: söz,

    Levn: renk, boya, beniz,

    Bilevn: renksiz,

    Bikan: kaynaksız, temelsiz, özü olmayan,

    Musi: Musa peygamber,

    Gümrah: yolunu yitirmiş, sapmış

    Hemrah: yolları bir, yoldaş,

    Ger: eğer,

    Girdar: iş,

    Berdar: dârağacına çekilmiş,

    Beyaban: Çöl,

    Serab: çöllerde görünen hayali su, göl, deniz,

    Türab: toprak,

    Derban: kapıcı,

    Sergerdan: başı dönmüş, sersem,

    Rehbin- Rehban:yol bekçisi,

    Ruhban: rahipler,

    Rüçhan: üstün olma, üstünlük,

    Dehban: Köyağası

    Bihoş: hoş olmayan,

    Nan: ekmek,

    Halis Muhlis: öz be öz,

    Furkaan: doğruyu eğriyi ayıran Kur'an,

    Rahmanir Rahim ya Hayy u Mennan tuğyan: Esirgeyen bağışlayan ve bol nimet veren Tanrı,

    Hu: O (Allah)

    17.

    Ata belinden bir zaman anasına düştü gönül

    Haktan bize destur oldu hazineye düştü gönül

    • Orda beni can eyledi et ü sünek kan eyledi
    • Dört ü on gün diyiceğiz deyritmeğe düştü gönül
    • Yürür idim anda pinhan Hak buyruğu vermez aman

    Vatanımdan ayırdılar bu dünyaya düştü gönül

    • Beni beşiğe urdular elim ayağım sardılar
    • Önden acısın verdiler tuz içine düştü gönül
    • nde iki kez çözerler başıma akça dizerler

    Ağzıma emcek verirler nefs kabzına düştü gönül

    • Bu nesneyi terkeyledim yürümeye azmeyledim
    • On ki süneğin yazarlar elden ele azmeyledim
    • Oğlan iken sultan kopar kim elin kim yüzün öper

    Akıl bana yoldaş oldu sultanlığa düştü gönül

    • Bu çağ ile sakal biter görenin gülmesi tutar
    • Güzeller katında biter sevisiye düştü gönül
    • Hayırdan şerri çok sever işlemeğe becid iver

    Nefsinin dileğin kovar nefs evine düştü gönül

    • Kırk beşinde suret döner kara sakala ak iner
    • Bakıp şeybetin göricek yoldurmağa düştü gönül
    • Yola gider başaramaz yiğitliğe eli varmaz

    Bu nesneleri koyuban yuvanmağa düştü gönül

    • Oğul aydur bund'ölmez kız aydur yerinde durmaz
    • Hiç kendi halinden bilmez halden hale düştü gönül
    • Öliceğiz şükrederler sinden yana iletirler

    Allah adın zikrederler çok şüküre düştü gönül

    • Su getürüler yumağa kefen sararlar komağa
    • Ağaç ata bindireler teneşire düştü gönül
    • Eğer varısa amelin yegin olur senin sinin

    Eğer yoğısa amelin oddan şarab içti gönül

    • Yunus anlayıver halin şuna uğrayısar yolun
    • Burda elin erer iken hayr işlere düşgil gönül
    • Sözcükler:

    Sünük: kemik,

    Becid: önemli,

    Yuvarmak: ağır davranmak,

    Uğrayısar: uğrarsa

    18.

    Bir nazarda kalmayalım gel dosta gidelim gönül

    Hasret ile ölmeyelim bir dosta gidelim gönül

    • Gel gidelim can durmadan suret terkini urmadan
    • Araya düşman girmeden gel dosta gidelim gönül
    • Gel gidelim kalma ırak dost için kılalım yarak

    Şeyhin katındadır durak gel dosta gidelim gönül

    • Terkedelim il ü şarı dost için kılalım zarı
    • Ele getirelim yarı gel dosta gidelim gönül
    • Bu dünyaya kalmayalım fanidir aldanmayalım

    Bir iken ayrılmıyalım gel dosta gidelim gönül

    • Biz bu cihandan geçelim o dost iline uçalım
    • Arz u hevadan geçelim gel dosta gidelim gönül
    • Kılavuz olgıl sen bana yönelelim dosttan yana

    Bakmayalım önden sona gel dosta gidelim gönül

    • Bu dünya olmaz payidar aç gözünü canın uyar
    • Olgıl bana yoldaş u yar gel dosta gidelim gönül

    Ölüm haberi gelmeden ecel yakamız almadan

    Azrail hamle kılmadan gel dosta gidelim gönül

    • Gerçek erene varalım Hakk'ın haberin soralım
    • Yunus Emre'yi alalım gel dosta gidelim gönül
    • Sözcükler:

    Yarak: azık silah gibi yarayan nesne,

    Payidar: kalan, ölümsüz

    19.

    Bu mülke garip geldim ben bu elden bezerim

    Bu tutsaklık tuzağın demi geldi üzerim

    • Dost bize gelsin demiş bizim kaydımız yemiş
    • Yüzümün karasından teberrükler düzerim
    • Dört kitabın ma'nisin okudum tahsil ettim

    Ne hacet kim karayı ak üstüne yazarım

    • Yedi mushaf ma'nisi bellidir bir Elif'te
    • Be dedirmeniz bana ben bu yoldan azarım
    • Bir Elif tahsil eden münezzehtir alemden

    Endişe ikliminden niçin düşüp gezerim

    • Şeriat oğlanları niçin yol keser bana
    • Hakıykat denizinde bahrı oldum yüzerim
    • Ben andan bunda geldim ben onu bunda buldum

    Mansur'um dâra geldim uş kül oldum tozarım

    • Bir çeşmeden akan su acı tatlı olmaya
    • Edeptir yermek bana bir lüleden sızarım
    • Karanu dünler olsa yollar hiç eğlenmese

    Kılavuzum er olsa ben ne için azarım

    • Yetmiş iki millete suçum budur Hak dedim
    • Korku hıyanetedir ya ben niçin kızarım
    • Yunus bu kuş dilidir bunu Süleyman bilir

    Gerçek eren bu yolda ne dediğin sezerim

    Sözcükler:

    Kaydımız yemiş: üstümüze fazla düşmüş,

    Karanu: karanlık,

    Teberrük: kutlamak, hediye,

    Münezzeh: arınmış

    20.

    Benim bunda kararım yok ben bundan gitmeğe geldim

    Bazerganım metaım çok alana satmağa geldim

    • Ben gelmedim da'vi için benim işim sevi için
    • Gönüller dost evi için gönüller yapmağa geldim
    • Dost esriği deliliğim âşıklar bilir neliğim

    Denşiriben ikiliğim birliğe yetmeğe geldim

    • Ol hocamdır ben kuluyum dost bahçesi bülbülüyüm
    • Ol hocamın bahçesine şad olup ötmeğe geldim
    • Bunda biliş olan canlar anda bilişirler imiş

    Bilişiben hocam ile halim arzetmeğe geldim

    • Siz Yunus'dan sorun haber dost kandayısa anda var
    • Haberi gel gör benden al ben onu görmeğe geldim
    • 21.

    Ey yarenler ey kardeşler sorun bana kandayıdım

    Işk denizine dalıban derya-yı ummandayıdım

    • Bu yerler bunda gelmeden gökler melaik dolmadan
    • Mülke bünyad urulmadan mülkü yaradandayıdım
    • Kaygı eli ermezidi gussa gözü görmezidi

    Endişe şehrinden daşra bir ulu mekândayıdım

    • Bu işlerde olan kişi terketsin cümle teşvişi
    • İçeriden içeri bir key latif nihandayıdım
    • Dört kitabı okumadan ayırıp seçip almadan

    Ezber ettim sabakımı bu ışkı hanendeyidim

    • Padişahtan destur oldu bizi bunda mülke saldı
    • İki cihan uçmak oldu uçmakda Rıdvan'dayıdım
    • Ol kim beni bekleridi her kandasam saklarıdı

    Işk urganı ucundaki kandildeki candayıdım

    • Yıldızıdım nice zaman gökte melaik arzuman
    • Cebbar-ı alem hükmeder ben ozaman andayıdım
    • Yüz yetmiş bin feriştehler saf bağlayıp durucağız

    Cebrail'i anda gördüm ol ulu divandayıdım

    • Doksan bin kelimeyi hak söylüyecek Habib ile
    • Otuz bini sırrolacak ben ol sırrolandayıdım
    • Ben bu suretten ileri adım Yunus değiliken

    Ben ol idim ol ben idi bu ışkı sunandayıdım

    Sözcükler:

    Denşiriben: devşiriben,

    Bilişmek: tanışmak, dost olmak,

    Şad olmak: sevinmek

    22.

    Senin bu demekliğin ma'nide usul değil

    Bir kapı kullarına şaşı bakmak yol değil

    • Sen sana yararısan bu sözden duyarısan
    • Nereye bakarısan demegil sen ol değil
    • Yetmiş iki milletin hem maşuku oldurur

    Aşkı maşukundan ayırmaklık fal değil

    • Küfrünü atar iken imanın vurma sakın
    • Hırs bizimle düşmandır bilişlidir el değil
    • İşbu sözden bir haber muhtasardır muhtasar

    Et bir eri ihtiyar kahıtlıktan bol değil

    • Beşe bu kuş dilidir bunu Süleyman bilir
    • Sana derim ey hoca bu dil tehi dil değil
    • Sağa sola bakmadan hoş söyler Tapduk Yunus

    O gerçeğe âşıklar külli sağdır sol değil

    Sözcükler:

    Maşuk: sevilen, sevgili,

    Muhkasardır muhtasar: kısa mı kısa, özet mi özet,

    Kahıtlık: kıtlık,

    İhtiyar etmek: seçmek,

    Beşe: emir, bey, paşa,

    Tehi dil: boş gönül

    23.

    Bir gönül yıktın ise bu kıldığın namaz değil

    Yetmiş iki millet dahi elin yüzün yumaz değil

    • Ne erenler geldi geçti bunlar yurdu kaldı göçtü
    • Pervaz vurup Hakka uçtu hüma kuşudur kaz değil
    • Yol odur ki doğru vara göz odur ki Hakkı göre

    Er odur alçakta dura yüceden bakan göz değil

    • Doğru yola gittin ise er eteğin tuttunısa
    • Bir hayır da ettin ise birine bindir az değil
    • Yunus bu sözleri çatar sanki balı yağa katar

    Halka ma'taların satar yükü gevherdir tuz değil

    Sözcükler:

    Pervaz vurmak: uçmak,

    Hüma Kuşu: devlet kuşu

    24.

    Yarab bu ne derttir derman bulunmaz

    Ya bu ne yaradır zahmı belirmiz

    • Benim garip gönlüm ışktan usanmaz
    • Varır ışka düşer hiç bana dönmez
    • Döner ğönlüm bana öğüt verir çok

    Âşık olan gönül aşktan usanmaz

    • Âşık ki cana kaldı âşık olmaz
    • Canın terketmeyen ma'şuku bulmaz
    • Işk bazarıdır bu canlar satılır

    Satarım canımı hiç kimse almaz

    • Âşık bir kişidir bu dünya malın
    • Ahiret korkusun bir çöpe saymaz
    • Bu dünya ol ahiretten içeri

    Âşıkın yeri var kimesne bilmez

    • Âşık öldü diye sala verirler
    • Ölen hayvan olur âşıklar ölmez
    • Beyim arif isen var sen yoluna

    Bunda başlar yiter kanlar sorulmaz

    • Erenler meydanı Arş'tan uludur
    • Salarlar çevganı topu belirmez
    • Erenler kapısı mürvet kapısı

    Sıtkıla gelenler mahrum günelmez

    • Yunus bu tevhide garkoldu gitti
    • Geri gelmekliğe akıl derilmez
    • Sözcükler:

    Çevgan: top oyunu sopası,

    Mahrum günelmez: yoksun kalmaz

    25.

    Ben dervişim diyen kişi işbu yola ar gerekmez

    Derviş olan kişilerin gönlü giğdir dâr gerekmez

    • Derviş gönülsüz gerektir sövene dilsiz gerektir
    • Dövene elsiz gerektir halka beraber gerekmez
    • Halka benzetmeye işin süre gönülden teşvişin

    Yüzbini birdir dervişin arada ağyar gerekmez

    • Eğer derviş isen derviş cümle alem sana biliş
    • Fuzulluğu hulka değiş arada ağyar gerekmez
    • Derviş olan kişilerin miskinliktir sermayesi

    Miskinlikten özge bize mal ü mülkü şar gerekmez

    • Er elini aldın ise ere gönül verdin ise
    • İkrar ile geldin ise pes ere inkar gerekmez
    • Yunus gördün sen bir eri artırma gördüğün biri

    Şudur budur deyübeni derviş tar u mar gerekmez

    Sözcükler:

    Teşviş: karıştırma, zihni bulandırma,

    Fuzulluk: fodulluk, gereksiz tavır ve iş,

    Ağyar: yabancı, gayrılar, düşman,

    Hulk: huy hus,

    Tar u mar: paramparça

    26.

    Gayrıdır her milletten bu bizim milletimiz

    Hiç dinde bulunmadı din ü diyanetimiz

    • Bu din ü diyanette yetmiş iki millette
    • Bu dünya o ahrette ayrıdır ayatımız
    • Zahir suya banmadan el ayak deprenmeden

    Baş sücuda inmeden kılınır taatımız

    • Ne Kabe vü ne mescid ne rüku u ne sücud
    • Hak ile daim becid olur münacatımız
    • Ger Kabe'ye varalım ger mescide girelim

    Ger suyla yunulalım çün bile illetimiz

    • Su ne kadar arıda çün yavuz fi'lin senin
    • Meğer bizi pak ede Hak'tan inayetimiz
    • Kimin sözün kim bile akıl ermez bu hale

    Yarın anda bell'ola Müslüman mürtedimiz

    • Yunus canın yenile kim dostluğun anıla
    • Işk ile dinlerısen bilesin kudretimiz
    • Sözcükler:

    Ayat: ayetler,

    Taat: tapınma, ibadet

    Becid: önemli,

    Münacat: dua, sessiz yakarı

    27.

    Biz kime aşuksavuz alemler ona âşık

    Kime değil diyelim bir kapıdır bir tarık

    • Maşuka neyi sevse lazımdır sevmek onu
    • Dostumuzun dostuna yad endişe ne layık
    • Sen gerçek âşık isen dostun dostuna dost ol

    Ger böyle olmaz isen dostum demegil bayık

    • Kime az bakarısan aslı yüce yerdedir
    • Az görme çok gör onu böyle gelmiştir tarıyk
    • Yetmiş iki millete kurban ol âşık isen

    Ta âşıklar safında imam olasan sadık

    • Sen Hakka âşıkısan Hak sana kapı açar
    • Ko seni beğenmeyi varlık evini bir yık
    • Has u am muti asi dost kuludur cümlesi

    Kimi aydıbilesin gel evinden taşra çıkş

    • Yunus'un bu danışı genci nihan sözüdür
    • Dosta âşık olanlar iki cihandan farık
    • Sözcükler:

    Bayık:Gerçek, doğru,

    Has u am: yüksek baka ve halk,

    Aydıbilesin: diyebilesin

    28.

    İlim ilim bilmektir ilim kendin bilmektir

    Sen kendini bilmezsen ya nice okumaktır

    • Okumaktan ma'ni ne kişi Hakkı bilmektir
    • Çün okudun bilmezsin ha bir kuru emektir
    • Okudum bildim deme çok taat kıldım deme

    Eri Hak bilmezisen abes yere yelmektir

    • Dört kitabın ma'nisi bellidir bir Elif'te
    • Sen Elif'i bilmezsin bu nice okumaktır
    • Yiğirmi dokuz hece okursun uçtan uca

    Sen Elif dersin hoca ma'nisi ne demektir

    • Yunus Emre der hoca gerekse bin var hacca
    • Hepisinden iyice bir gönüle girmektir
    • Sözcükler:

    Abes yere yelmek: utanılacak yere koşmak

    29.

    Hakıykat erenleri şer'ile bilmediler

    Hakıykat dirliğini riya dirilmediler

    • Hakıykat bir denizdir şeriattır gemisi
    • Çoklar girdi gemiye denize dalmadılar
    • Şeriat oğlanları bahsedip da'vi kılar

    Hakıykat erenleri da'viye kalmadılar

    • Dört kitabı şerh eden hakıykatte asıdır
    • Zira tefsir okuyup ma'nisin bilediler
    • Yunus nefsini öldür bu yola geldinise

    Nefsin öldürmeyenler bu demi bulmadılar

    Sözcükler:

    Müderris: Medrese hocası

    30.

    Söylememek harcısı söylemeğin hasıdır

    Söylemeğin harcısı gönüllerin pasıdır

    • Sözü doğru desene Kulıl Hak dedi Çalap
    • Bugün yalan söyleyen yarın utanasıdır
    • Bu gönüller pasını yuyuban gidermeye

    Şol sözü söylegil kim sözün hülasasıdır

    • Cümle yaratılmışa birlik ile bakmayan
    • Halka müderris ise hakıykatta asıdır
    • Şer'ile hakıykatın vasfını aydam sana

    Şeriat bir gemidir hakıykat deryasıdır

    • Hitama muhkem ise tahtaları geminin
    • Deniz mevç urucağız anı uşadasıdır
    • Bundan içeri haber işit aydayım ey yar

    Hakıykatın kafiri şer'in evliyasıdır

    • Şuride olanların binihayet dünyada
    • Akıl gönül fehim can fikir anın nesidir
    • Biz talibleriz her dem ışk sabakın okuruz

    Çalap müderris bize ışk hod medresesidir

    • Evliya safa nazar edeli günden beri
    • Hasıl oldu Yunus'a her ne kim vayasıdır
    • Sözcükler:

    Mevç urmak: dalga çıkarmak,

    Uşadasıdır: kırıp dökesidir,

    Vaya: nasip, pay

    31.

    Haktan inen şerbeti içtik elhamdülillah

    Ol kudret denizini geçtik elhamdülillah

    • Şu karşıki dağları meşeleri bağları
    • Sağlık sefalık ile aşıtık elhamdülillah
    • Kuruyuduk yaş olduk ayağidik baş olduk

    Kanatlandık kuş olduk uçtuk elhamdülillah

    • Vardığımız illere şol sefa gönüllere
    • Baba Tapduk ma'nisin saçtık elhamdülillah
    • Beri gel barışalım yad isen bilişelim

    Atımız eğerlendi eştik elhamdülillah

    • İndik Rum'u kışladık çok hayr ü şer işledik
    • Uş bahar geldi geri göçtük elhamdülillah
    • Dilfilli pınar olduk ırıldık ırmak olduk

    Aktık denize daldık taştık elhamdülillah

    • Tapduk'un tapusunda kul olduk kapısında
    • Yunus miskin çiğ idik piştik elhamdülillah
    • Sözcükler:

    Irılmak: ayrılmak, ayrılıp uzaklaşmak

    32.

    Hakkı kaçan bulasın Hakka kul olmayınca

    Erenlerin eşiğin yasdanıp yatmayınca

    • Bir bağ ki viran ola içi dikenle dola
    • Ayıtlamak neylesin od ile yanmayınca
    • Issızlık u yabanda od mu bulunur anda

    Kavı taşı çakmağı bir yerde olmayınca

    • Issızlıkta kalma sen odunu söndürme sen
    • Odu kaçan bulasın ocağa varmayınca
    • Ol hakıykat güneşi doğar vahdet burcundan

    Şule vermez Yunus'a hicaplar gitmeyince

    Sözcükler:

     

    Ayıtlamak: yabancı ot ve bitkilerden, yabancı ögelerden temizlemek

    33.

    Ey kopuz ile çeşte aslın nedürür işte

    Sana sual sorarım aydıvır bana uş de

    • Aydur aslımdır ağaç koyun kirişi birkaç
    • Gel irşetim dinle geç aklı koma beleşte
    • Aydırlar bana haram ben oğruluk değilem

    Çünkü aslım mısmıldır ne varımış kirişte

    • Bana kiriş dediler ışka giriş dediler
    • Benim adım ışk verdi ben durmazam kolmaşta
    • Şadılığıla geldim işbu aleme doldum

    Mürüvvetler düzüldüm kodular işbu düşde

    • Ağaç deri derildi kiriş ile bir oldu
    • Işk denizine daldı bahane yok bu işte
    • Mevlana sohbetinde saz ile işret oldu

    Arif ma'niye daldı çün biledir ferişte

    • Ferişteyi anmaktan bilesin murat nedir
    • Gece gündüz biledir senin ile her işte
    • Ol feriştehler adı Kiramen Katibindir

    Yazmaktan usanmazlar ırmazlar yaz u kıştan

    • Birisi sağ omzunda birisi sol omzunda
    • Birisi hayrın yazar birisi şer cümbişte
    • Kagıtları tükenmez ne hot mürekkepleri

    Aşınmaz kalemleri kayımlardır ol işte

    • Hem meyhaneye varır hem büthaneye girer
    • Bunlar saklarlar seni sen gafilsin bu işte
    • Yunus imdi Sübhan'ı vasfeylegil gönülde

    Ayrı değil ariften bu kopuz çeşte ile

    Sözcükler:

    Kopuz: ilkel saz,

    Çeşta: altı telli saz,

    Kiriş: bükülmüş koyun bağırsağı,

    Mısmıl: helal olan, İşret: eğlence

    34.

    Ol Çalab'ımın ışkı bağrımı baş eyledi

    Aldı benim gönlümü sırrımı faş eyledi

    • Yürür isem gönlümde söyler isem dilimde
    • Çalab kendi nurunu gözüme tuş eyledi
    • Can gözü onu gördü dil ondan haber verdi

    Can içinde oturmuş gönlümü Arş eyledi

    • Canda yanar çerağı gönüldedir durağı
    • Gönül dağı can dağı ışk ile cuş eyledi
    • Bir kadeh sundu cana can içti kana kana

    Dolu geldi peymane canım sarhoş eyledi

    • Esrik oldu canımız dür döker lisanımız
    • Ol Çalab'ımın ışkı beni derviş eyledi
    • Ben nice derviş olam ye Hakk'a kulum diyem

    Yüz bin benim gibiyi ışk hırka-puş eyledi

    • Yunus imdi avunur dostu gördü sevinir
    • Erenler maahfilinde ışkı cünbiş eyledi
    • Sözcükler:

    Tuş eyledi: rastladı,

    Hırka puş: hırka giyen,

    Mahfil: toplantı yeri

    35.

    Aşkın aldı benden beni bana seni gerek seni

    Ben yanarım dün ü günü bana seni gerek seni

    • Ne varlığa sevinirem ne yokluğa yerinirem
    • Işkın ile avunurum bana seni gerek seni
    • Işkın âşıklar öldürür ışk denizine daldırır

    Tecelliyile doldurur bana seni gerek seni

    • Işk şarabından içem Mecnun olup yola düşem
    • Sensin dün ü gün endişem bana seni gerek seni
    • Sufilere sohbet gerek ahilere ahret gerek

    Mecnunlara Leyli gerek bana seni gerek seni

    • Eger beni öldüreler külüm göğe savuralar
    • Toprağım anda çağıra bana seni gerek seni
    • Yunus'durur benim adım geldikçe artar odum

    İki cihanda maksudum bana seni gerek seni

    Sözcükler:

    Tecelli: görünme, ortaya çıkma

    36. Münacaat

    Ya ilahi ger sual etsen bana

    Cevabım iş budurur anda sana

    • Ben bana zulmeyledim ettim günah
    • Neyledim nettim sana ey padişah
    • Gelmeden dedin hakıma kem deyü

    Doğmadan dedin "Asi Adem'' deyü

    • Sen ezelden beni asi yazasın
    • Doldurasın aleme avazesin
    • Ben mi düzdüm beni sen düzdün beni

    Pür ayıp nişe getirdin ey gani

    • Gözüm açıp gördügüm zindan içi
    • Nefs ü heva pür dolu Şeytan içi
    • Habs içinde ölmeyeyim deyü aç

    Mısmıl u murdar yedim bir-iki kaç

    • Nesne eksildi mi mülkünden senin
    • Gecti mi hükmüm ye hükmünden senin
    • Rızkını yeyip seni aç mı kodum

    Ye yeyip öynünün muhtaç mı kodum

    • Kıl gibi köprü gerersin geç deyü
    • Gel seni sen tuzağımdan seç deyü
    • Kıl gibi köprüden adem mi geçer

    Ya düşer ya dayanır ya uçar

    • Kulların köprü yaparlar hayr için
    • Hayrı budur ki geçerler seyr için
    • Ta gerek bünyadı muhkem ola ol

    Ol geçenler ayıda uş doğru yol

    • Terezi korsun hevaset tartmağa
    • Kastedersin beni oda atmağa
    • Terezi ana gerek bakkaal ola

    Ya bazergan tacir ü attar ola

    • Çün günah murdarların murdarıdır
    • Hazretinde yaramazlar karıdır
    • Sen gerek lütf ile anı örtesin

    Pes ne hacet murdar açıp tartasın

    • Sen temaşa kılasın ben hoş yanam
    • Haşe lillah senden ey Rabb-el Enam
    • Sen basirsin hod bilirsin halimi

    Pes ne hacet tartasın a'malimi

    • Geçmedi mi intikamın öldürüp
    • Çürütüp gözüme toprak doldurup
    • Hiç Yunus'dan değdi mu sana ziyan

    Sen bilirsin âşıkara vü nihan

    • Bir avuç toprağa bunca kıyl ü kaal
    • Neye gerek ey kerim ü Zül-Celal
    • Sözcükler:

    Pür: dolu,

    Niş: diken, zehir,

    Ayıtmak: demek,

    Hevaset- Hebaset: pislik, kötülük,

    Tacir: tüccar,

    Attar: aktar, güzel kokular satan,

    Lütf: hoşluk, güzellik, iyi davranış,

    Kıyl u kal: dedikodu, boş söz,

    Zul-Celal: ululuk sahibi, Tanrının bir sıfatı

    38.

    Âşık sana bir sözüm var

    Bu Arş nenin üstündedir

    • Hikmetine akıl ermez
    • Bu Arş Kürs'ün üstündedir
    • Kamil sana bir sözüm var

    Bu Kürs nenin üstündedir

    • Hikmetine akıl ermez
    • Bu Kürs Kevn'in üstündedir
    • Derviş sana bir sözüm var

    Kevin nenin üstündedir

    • Hikmetine akıl ermez
    • Kevin gökler üstündedir
    • Âşık sana bir sözüm var

    Gökler nenin üstündedir

    • Hikmetine akıl ermez
    • Gökler yerin üstündedir
    • Kamil sana bir sözüm var

    Yerler nenin üstündedir

    • Hikmetine akıl ermez
    • Yerler öküz üstündedir
    • Yüzünü Hürmüz'e tutmuş

    Kuyruğun Fireng'e atmış

    • Yeri göğü saran öküz
    • Yüz on dört bin yaşındadır
    • Titreyişi zelzeledir

    Boynuzları velveledir

    • On iki ayağı vardır
    • Her biri bir köşededir
    • Âşık Yunus söyler bunu

    Ne güzel yaratmış Gani

    • Çifte koşayıdım onu
    • Hikmet onun işindedir
    • Sözcükler:

    Arş: Kubbe, taht; Tanrının tahtında oturduğu göğün dokuzuncu katı.

    Kürs: Makam, oturulacak yüksekçe yer. Arş'ın altında olduğu inanılan gökyüzü tabakası.

    Kevn, Kevin: Alem, varlık alemi, var olma, mevcudiyet, yeryüzü

    Hürmüz: Zerdüşt inancında İyilik Tanrısı. Burada Basra körfezindeki Hürmüz boğazı kastediliyor.

    Devamı..

Son Makaleler

Popüler